İngiltere'nin Doğu Londra bölgesinde yer alan Better Dairy isimli girişim, inek kullanmadan ürettiği peynirlerle gıda sektöründe bir yenilik yaratma peşinde. Bu küçük ölçekli işletme, laboratuvar ortamında elde ettiği peynirlerin, geleneksel süt ürünleriyle benzer bir tat deneyimi sunduğunu belirtiyor.
BBC'de yer alan habere göre, Better Dairy, dünya genelinde benzeri teknolojileri kullanan birkaç şirketten biri. Ancak, son dönemlerde bitki bazlı gıdalara olan ilginin azalmaya başladığı da gözlemleniyor.
Peynir Satış Trendleri
Birleşik Krallık Tarım ve Bahçecilik Geliştirme Kurulu (AHDB) tarafından yapılan açıklamalara göre, 2025'in ilk çeyreğinde İngiltere'de bitki bazlı peynir satışları yüzde 25,6 oranında bir düşüş yaşarken, inek sütü ile yapılan peynirlerin satışlarında yüzde 3'lük bir artış görülmüştür.
Bu düşüşün temel sebeplerinden biri, vegan nüfusun azlığı olarak gösteriliyor. AHDB, Vegan Derneği'nin de belirttiği üzere, İngiltere'deki veganların toplam nüfus içinde yalnızca yüzde 1'lik bir paya sahip olduğunu vurguluyor. Geleneksel süt ürünlerini tüketen grupların sayısı ise çok daha fazla.
Fiyat ve Sağlık Üzerine Endişeler
Tüketici davranışlarındaki bu değişimler, sağlık ve maliyet kaygılarının da etkisiyle şekilleniyor. İngiltere hükümetinin yaptığı bir araştırma, “ultra işlenmiş gıdalar” ile ilgili endişelerin, tüketicilerin fiyat kaygılarından sonraki en önemli ikinci unsur olduğunu ortaya koyuyor. Bu durum, vegan peynirlerin karşılaştığı zorluklardan biri; çünkü laboratuvar ortamında üretilen bu ürünler genellikle daha maliyetli.
AHDB, bitki bazlı peynirlerin fiyatlarının geleneksel süt peynirlerine göre daha yüksek olduğunu da belirtiyor.
Hollanda merkezli vegan peynir üreticisi Those Vegan Cowboys‘un CEO’su Hille van der Kaa, tüketici talebinin düşük olduğunu kabul ediyor. Bununla birlikte, tüketicilerin çok da dikkat etmediği ürünlerde değişim sağlamak için çaba gösterdiklerini dile getiriyor: “Dondurulmuş pizza alırken üstündeki peynir hakkında fazla düşünülmez; Dolayısıyla bu alanda dönüşüm daha kolay olacak.”
Those Vegan Cowboys, bu yıl ABD pazarına giriş yapmayı planlarken, Avrupa'daki yasal onay süreçlerinin uzun sürmesi sebebiyle satışa sunma sürelerinin 3–4 yılı bulabileceğini aktarıyor. Çünkü bu tür laboratuvar ürünleri, AB mevzuatına göre “yeni gıda” kategorisine giriyor ve resmi onay sürecinden geçmek zorunda.
Fransız firması Standing Ovation ise 2026'da ABD pazarına girmeyi ve 2027'de İngiltere ile Avrupa'da satışa başlamayı hedefliyor.
Londra’da Peynir Tadımı: “Gerçeğe Çok Yakın”
Ürünlerini henüz piyasaya sürmeyen Better Dairy’nin CEO’su Jevan Nagarajah, mevcut yüksek üretim maliyetlerine rağmen, 3–4 yıl içinde ürünlerini butik peynir mağazalarıyla benzer fiyat seviyelerine ulaştırmayı ve ardından süpermarket raflarına taşımayı planladıklarını belirtiyor.
Better Dairy’nin öncelikli hedefi ise cheddar peyniri üretimi. Şirket, sert vegan peynirlerin geleneksel süt peynirlerine göre en büyük kalite farklılıklarına sahip olduğunu savunuyor. Aynı zamanda mozzarella, rokfor ve krema peynirleri de üretiliyor; ancak bu türlerdeki protein farklarının daha az etkili olduğu belirtiliyor.
Peynir üretimi, genetiği değiştirilmiş maya kullanılarak başlıyor. Bu maya, alkol yerine süt proteini olan kazein üretiyor. Yöntem, günümüzde domuzlardan elde edilmeden üretilen insülin teknolojisine benzerlik gösteriyor. Sonrasında bu kazein, bitki bazlı yağ ve diğer süt bileşenleri ile birleştirilerek geleneksel peynir yapım süreci başlıyor.
BBC muhabiri tarafından yapılan tat testlerinde, Better Dairy’nin 3, 6 ve 12 ay olgunlaştırılmış cheddar peynirlerinin “gerçeğine oldukça yakın” olduğu ifade edildi. Genç peynir daha lastikimsi bir dokuya sahipken, olgun peynirlerin tadı biraz daha tuzlu bulunmuş. Özellikle burger üzerinde iyi bir erime sağladıkları dikkat çekiyor.
