Yastık Altında 500 Milyar Dolar Değeri Altın Bulunuyor

İstanbul Kuyumcular Odası (İKO) Başkanı Mustafa Atayık, Türkiye'de yastık altında saklanan altın miktarının yaklaşık 5 bin ton olduğunu ifade etti. Atayık, “Altının kilogram fiyatının 107 bin dolara yakın olduğu göz önünde bulundurulduğunda, yastık altındaki altın değeri 500 milyar dolar ve üzerinde bir rakama tekabül etmektedir.” dedi.

Asya Ajansı (AA) muhabirine açıklamalarda bulunan İKO Başkanı Atayık, yastık altındaki altın miktarına dair şunları söyledi: “Dünya Altın Konseyi’nin tahminlerine göre bu miktar 5 bin ton civarındadır. Ancak, geçmiş yıllarda bazı uzmanlar yastık altındaki miktarı 6 bin 500-7 bin ton olarak tahmin etmiştir. Bu miktardan, insanların manevi değer taşıyan ve bankalara tevdi edilemeyen stokların düşülmesi gerektiğini unutmamak lazım.”

Atayık, 5 bin ton olarak ifade edilen rakamların daha isabetli olabileceğini düşündüğünü ve kendi tahminlerinin de bu yönde olduğunu belirtti. Ayrıca, Türkiye’deki hanehalkı sayısı olan 20 milyon 200 bin ve Türkiye'nin toplam nüfusun 85 milyon olduğu düşünülerek, yastık altındaki miktarın makul olup olmadığı konusunda bir değerlendirme yapılabileceğini açıkladı. Yastık altındaki birikimlerin parasal karşılığına ilişkin de, “Bugünkü altın kilogram fiyatı olan 107 bin dolar üzerinden düşünüldüğünde, bu miktarın 500 milyar dolar civarında bir değere tekabül ettiğini söyleyebilirim.” ifadelerini kullandı.

“İthalatın Yüzde 50'si Sektörde Kullanılıyor”

Atayık, ithal edilen altının tümünün kuyumculuk ve mücevherat sektöründe kullanılmadığını belirterek, “İthal edilen toplam altının yalnızca yüzde 40-50 kadarı sektörde değerlendiriliyor. Bu miktar da kilogram başına 2 bin 500-5 bin dolar arasında bir katma değer üreterek Türkiye'nin en değerli ihracat kalemleri arasında yer alıyor.” dedi.

Altın Madencileri Derneği'nden aldıkları veriler ışığında 2023 itibarıyla, fizibilite çalışmaları ve başvuruların yapıldığı 18 ayrı altın madeni projesinde üretim gerçekleştirildiğini aktaran Atayık, “2023 yılında üretimin 35,5 ton, 2024'te ise 32,2 ton olarak gerçekleşmesi bekleniyor. Yerli üretim ve hurda geri dönüşüm oranları ne kadar yüksek olursa, ihtiyaç karşılama oranı da o derece artıyor. Böylelikle, döviz çıkışı olmadan ve ithalata gerek kalmadan ham madde ihtiyaçları karşılanmış olacaktır.” şeklinde konuştu.

Sadece kuyumculuk ve mücevherat sektöründe yıllık ortalama 170-200 ton arası ithalat ihtiyacının olduğuna dikkat çeken Atayık, yerli üretim ve geri dönüşüm miktarının artmasının ithalat ihtiyacını azaltacağını belirtti.

“Vatandaş Güvenmiyor”

Yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılmasına ilişkin görüşlerini paylaşan İKO Başkanı Atayık, vatandaşların güven eksikliği nedeniyle birikimlerini yastık altında tutmaya devam ettiklerini savundu. Atayık, “Bu konuda kuyumcuları da dahil eden çalışmaların temeli 10 yıl öncesine dayanıyor. Bankalarda yeterli uzman personel bulunmadığı için vatandaşlar, güvendikleri kuyumculardan hizmet almak istemektedirler.” şeklinde ifade etti.

İKO olarak süreçte olumsuz bir durum yaratmamak için sadece kuyumcuların etkin olmasına yönelik önerilerde bulunduklarını aktaran Atayık, Hazine ve Maliye Bakanlığına Yastık Altı Altın Yatırımları Sistemi (YAY-SİS) adında bir proje önerisinde bulunduklarını açıkladı. Bu sistemin Türkiye genelindeki 27 kuyumcular odası ve 86 kuyumcu dernek üyesine finansman sağlamayı hedeflediğini belirtti.

“Ekspertiz Hizmeti Öngörülüyor”

Sisteme dair daha fazla bilgi veren Atayık, uzmanlar tarafından belirlenen oranlarla has altın karşılıklarının belirlenerek bir liste oluşturulabileceğini, kuyumcunun kredi ilişkisi olduğu banka ile iletişim kurarak bu işlemin gerçekleşeceğini ifade etti. Yapılacak hesaplamalar sonucunda, altınların brüt ağırlığı ve has altın karşılıkları hakkında bilgi edineceklerine dikkat çekti.

Atayık, bu sistemle kuyumcuların altınların gerçek değerinin belirlenmesi konusunda ekspertiz hizmeti sunabileceğini belirterek, “Yastık altındaki birikimlerin piyasalara kazandırılması, kuyumcuların güçlü mali yapıları, vatandaşla olan yakın ilişkileri ve alanındaki benzersiz dinamiklerin harekete geçirilmesi açısından büyük önem taşıyor.” diye konuştu.

“Altınbank Önerisi”

Atayık, yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılması amacıyla YAY-SİS önerisi ile birlikte “Altınbank” kurulmasını da önerdiklerini açıkladı ve bu banka ile ilgili şu ifadeleri kullandı: “Bankaların çeşitlenmesini önlemek adına kuyumcuların kooperatif tarzında üye olabilecekleri, sermayesini altın olarak tutacak ve kamu tarafından desteklenecek bir yapı oluşturulması gerektiğine inanıyoruz.”

Altınbank sayesinde ithalat, cari açık ve yastık altı konularında tek elden çözümler üretileceğine inandıklarını belirten Atayık, bu bankanın yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılması konusunda önemli bir rol üstleneceğini vurguladı. Ayrıca, Altınbank’ın kuruluş sürecinde Cumhurbaşkanlığı ve ilgili bakanlıkların desteğinin büyük katkı sağlayacağına inandığını ifade etti.

Atayık, başvuru süreciyle ilgili olarak ise Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun Altınbank’ın faaliyet başvuruları üzerine çalışmalarını sürdürdüğünü ve hukuki, teknik ve sektör gereksinimleriyle ilgili hazırlıkların devam ettiğini açıkladı.