Tatvan ilçesine bağlı Tokaçlı köyünde bulunan tarihi mezar taşları, yıllar içinde büyüyen ağaçların gövdeleri tarafından adeta yutulmuş durumda. Mezar taşlarından bir kısmı ağaçların içerisine saplanırken, diğerleri ise ot ve sarmaşıkların arasında kaybolmuş. Bu mezarlığın hangi döneme ait olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte, taşların biçimi, yerleşim düzeni ve doğal deformasyonları, alanın oldukça eski olduğunu gösteriyor. Bir taş mezarın bir ağaç tarafından neredeyse tamamen sarılmış olması ise dikkat çekici bir örnek teşkil ediyor.
“Tarihi Mezarlıkların Koruma Altına Alınması Gerekiyor”
Konuyla ilgili değerlendirmelerini paylaşan Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Demirtaş, Tokaçlı köyündeki tarihi mezarlıkların tarih ve kültürel miras açısından büyük bir öneme sahip olduğunu vurgulayarak, “Bitlis, tarihi doku açısından oldukça özel bir şehirdir. Anadolu şehirleri içinde ayrı bir konuma sahip olan yerleşim yerlerinden birisidir. Bu tarihi doku içerisinde tarihî mezarlıkların ayrı bir önemi bulunmaktadır. Bitlis merkezinde, ilçelerinde ve köylerinde birçok tarihi mezar yer almaktadır. Ancak bu mezarların çoğunda, ne yazık ki koruma ile ilgili çeşitli eksikliklerden kaynaklanan problemler mevcut. Tokaçlı köyündeki mezarlık da bunlardan biri. Tatvan Dalda köyü mezarlığı özel bir durum arz ediyor. Benzer sıkıntılar Güroymak Kolbaşındaki köy mezarlığında da görülmekte. Ahlat meydan mezarlığının korunma tedbirleri ise son yıllarda olumlu bir seviyeye ulaşmıştır” dedi.
Tüm tarihi mezarlıkların koruma altına alınması gerektiğini vurgulayan Demirtaş, “Tokaçlı Mezarlığı'na baktığımızda, ağaçlar, otlar ve çalılarla tamamen kuşatılmış bir durumdadır. Bu durum, tarihi mezarlara büyük zarar vermektedir. Bu nedenlerle mezarlık alanı tamamen kapanmış ve gözden kaybolmuştur. Alan içindeki birçok mezarı dışarıdan görmek dahi mümkün değil. Dolayısıyla buranın ıslah edilmesi şarttır. Geleceğimizi inşa ederken tarihimizden kopmamalıyız. Tarihimizin üzerine geleceğimizi inşa etmek dışında bir alternatifimiz olmadığını unutmamalıyız. Hep tekrar ettiğimiz bir söz var; insan tanımadığı bir şeyi sevemez, sevmediği şeyi de koruyamaz” şeklinde konuştu.
Öte yandan, mezarlık alanını ziyaret eden vatandaşlar, ağaçların gövdesine saplanmış mezar taşları karşısında şaşkınlıklarını gizleyemediler.
