Merkez Bankaları Faiz İndirimlerini Hızlandırdı

Dünya genelinde enflasyonla mücadelenin sürdüğü bu günlerde, yılın ilk yarısında önemli merkez bankaları parasal gevşemelerini hızlandırma yoluna gitti.

Merkez bankaları, enflasyonla mücadelelerine devam ederken, değişebilecek ticaret stratejileri ve küresel ekonomi üzerindeki belirsizliklerin etkisiyle temkinli bir duruş sergiliyorlar.

Dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD'nin korumacı ticaret politikası, enflasyonist baskıları artırabileceği ve büyüme üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği endişelerini doğuruyor. Bu durum, diğer büyük ekonomilerin kararları üzerinde belirleyici bir etki oluşturuyor.

Hangi Ülke Ne Kadar Faiz İndirdi?

Yılın ilk yarısında Avrupa Merkez Bankası (ECB) 3 temel politika faizinde 100’er baz puan, İngiltere Merkez Bankası (BoE) 50 baz puan, Güney Kore Merkez Bankası 50 baz puan, Avustralya Merkez Bankası (RBA) 50 baz puan, Yeni Zelanda Merkez Bankası (RBNZ) 100 baz puan ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 150 baz puan indirim yaptı.

Japonya Merkez Bankası (BoJ) bu dönemde 25 baz puan faiz artırırken, ABD Merkez Bankası (Fed) para politikasında bir değişiklik yapmadı.

Fed'in İndirimleri Durdu

Yılın ilk altı ayında Fed, federal fon oranı hedef aralığını yüzde 4,25-4,50 arasında sabit tuttu.

Fed, eylülde enflasyondaki ilerlemeyle birlikte 4 yıl aradan sonra faiz indirimine gitmiş ve 50 baz puanlık bir düşüş gerçekleştirmişti.

Kasım ve aralık aylarında da 25’er baz puan indiren Fed, ocak ayında ardışık toplantılarda yaptığı indirimlere ara vermişti.

Mart, mayıs ve haziran toplantılarında politika faizini değiştirmeyen Fed, sıkı para politikasını korumayı sürdürdü. ABD'de enflasyon, Haziran 2022'de yıllık bazda yüzde 9 ile 1981'den bu yana en yüksek seviyeye ulaşmasının ardından, 2025 Mayıs ayında yıllık yüzde 2,4 olarak kaydedildi.

Ocak ayından itibaren devam eden ABD yönetiminin korumacı ticaret politikası, Fed’in gevşemesinin önündeki en büyük engel olarak görülüyor ve küresel ticaretin dalgalanma riski ekonomi çevrelerini temkinli olmaya yönlendiriyor.

Fed Başkanı Jerome Powell, basın toplantılarında tarifelerin orta ve uzun vadeli etkilerinin enflasyonist baskıları artırabileceği ve büyümeyi yavaşlatabileceği endişelerini vurgulamıştı.

ECB Her Toplantıda Faiz İndirdi

ECB, yılın ilk yarısında 3 temel politika faizini 100’er baz puan indirerek parasal gevşemesiyle dikkat çekti. Yılbaşından bu yana gerçekleştirilen 4 toplantıda 25’er baz puan indirim yapan ECB, bölgede devam eden resesyon endişelerini hafifletmek için parasal gevşeme politikalarını sürdürdü.

Avrupa'daki resesyon endişeleri ve imalat sanayisindeki daralma, bölgenin ekonomik gündeminde öne çıkmaya devam ederken, ECB'nin yılın geri kalanında da faiz indirim sürecini aralıklı olarak sürdürmesi bekleniyor.

Analistler, ECB’nin odak noktasının bölgedeki şirketlerin finansman maliyetlerini düşürmek olduğunu belirtiyor ve yıllık enflasyonun dar bantta kalması durumunda büyümeyi destekleyecek ek adımların atılabileceğini ifade ediyorlar.

Güney Kore İndirdi, Japonya Yükseltti

Asya'da enflasyonla mücadele sürerken, Güney Kore Merkez Bankası ekonomik yavaşlamanın önüne geçmek amacıyla politika faizini yılın ilk 6 ayında toplamda 50 baz puan indirdi.

Mayıs ayında Güney Kore’de tüketici enflasyonu yüzde 1,9 ile Bankanın yüzde 2 olan orta vadeli hedefinin altında gerçekleşti ve ülkede politika faizi yılın ikinci yarısına yüzde 2,50 seviyesinde başladı.

Japonya ise yılın ilk yarısında bir kez faiz artırımına giderek para politikasını sıkılaştırmayı hedefledi. BoJ, pirinç fiyatları kaynaklı gıda enflasyonuna dikkat çekti ve fiyat artışlarının öngörülenin üzerinde olması durumunda parasal sıkılaştırmaya gideceğini belirtti.

Japonya’da politika faizi temmuz itibariyle yüzde 0,5 seviyesine çıkarken, enflasyon mayıs ayında yıllık bazda yüzde 3,5 olarak gerçekleşti.

Analistler, BoJun yılın ikinci yarısında ayrıca 25 baz puanlık bir indirime gitme olasılığını değerlendirirken, ABD ile olan ticari ilişkilerin ve gıda fiyatlarındaki gelişmelerin para politikası açısından önemli göstergeler olduğunu belirtiyorlar.

Avustralya ve Yeni Zelanda

Avustralya'da RBA, şubat ayında kaybeden enflasyonla mücadele kapsamında, Ekim 2020’den sonra ilk kez referans faiz oranını 25 baz puan düşürdü.

Mayıs ayında da politika faizini 25 baz puan indiren RBA, yılın ilk altı ayında toplamda 50 baz puanlık bir parasal gevşeme sağlamış oldu. Son politika metninde, politika faiz oranının 25 baz puan düşürülerek yüzde 3,85'e çekildiği ifade edildi ve enflasyona yönelik yukarı yönlü risklerin azaldığı vurgulandı.

Para politikasında daha fazla gevşeme konusunda temkinli olunacağı ve uluslararası gelişmelerin yakından izleneceği belirtildi.

Yeni Zelanda'da RBNZ, yıl başından bu yana 3 toplantıda toplamda 100 baz puan faiz indirerek oranı yüzde 3,25’e düşürdü. RBNZ’de, enflasyon ve küresel ticaret gelişmelerine yönelik risklerin yakından izlenmeye devam edeceği dile getirildi.

TCMB, İmamoğlu Operasyonları Sonrası İndirimi Durdurdu

Yurt içinde ise TCMB, bu yılın ilk 6 ayında iki toplantıda toplamda 500 baz puan faiz indirimine gitmesine karşın, Ekrem İmamoğlu operasyonunun ardından nisan toplantısında 350 baz puan faiz artırdı.

Bu durumla birlikte TCMB, yılın ilk yarısında politika faizini yüzde 46 seviyesine indirmiş oldu.