Yaklaşık 252 milyon yıl önce Dünya üzerindeki yaşamın %90'ı yok oldu. “Büyük Ölüm” olarak adlandırılan bu olayın sonrasındaki dönem, bilim insanlarının dikkatini çekmekte ve araştırılmaktadır.
Dünya tarihinin son 539 milyon yılı içinde meydana gelen en büyük beş kitlesel yok oluştan biri olarak kabul edilen bu olay, sonrasında Dünya'yı beş milyon yıl süresince ölümcül sıcaklıklarla sarmalamıştır.
Deniz yaşamının %94'ü ve karasal omurgalıların %70'i yok oldu. Tropikal ormanlar, Dünya'daki sıcaklıkların düzenlenmesine katkıda bulunurken, bu kitlesel yok oluştan da etkilenmiştir.
Kitlesel Yok Oluşu Ne Tetikledi?
Bilim adamları, bu kitlesel yok oluşun sebebinin sera gazlarındaki ani artış olduğunu düşünüyordu. Ancak beş milyon yıl süren aşırı sıcak hava koşullarının ardındaki neden hâlâ gizemini korumaktaydı.
Şimdi Nature Communications dergisinde yayınlanan bir araştırma, bu sorunun cevabını sunarak tropikal ormanların azalmasının Dünya'nın sıcaklık döngüsünde bir sıkışmaya neden olduğunu ve bu durumun ekolojik çöküşe yol açtığını ortaya koydu.
'Büyük Ölüm'ün tetikleyicisi, bugünkü Sibirya bölgesinde bulunan büyük miktardaki magmatik kayaçların patlamasıydı. Bu magmatik kayaçlar, organik madde bakımından zengin bir havzada harekete geçmişti.
Araştırmalara göre bu kayaçların sıcaklığı, çevresindeki diğer kayaların erimesine neden olabilecek kadar yüksekti ve 50 bin ile 500 bin yıl süresince Dünya'nın atmosferine yüksek miktarda karbondioksit bırakmıştı.
Dünya atmosferindeki karbondioksit seviyesindeki hızlı artış ve bunun neden olduğu sıcaklıklar, gezegendeki yaşamın büyük ölçüde yok olmasının başlıca nedeni oldu.
Araştırma sonuçlarına göre yüzey sıcaklığı ansızın 6 ila 10 derece arasında artmış ve birçok yaşam formu bu değişime ayak uyduramayarak yok olmuştur.
Dünyanın Soğumamasının Sebebi Ormanların Yok Olması
Diğer benzer patlamalarda iklim sisteminin 100 bin ile 1 milyon yıl arasında eski durumuna döndüğünü belirten araştırmacılar, “Büyük Ölüm” olayında “süper sera gazı” durumunun etkili olduğunu, bunun da ortalama ekvatoral yüzey sıcaklıklarını neredeyse beş milyon yıl boyunca 34 dereceye yükselttiğini ifade ediyor.
Bilim insanları, kurak, tropikal, subtropikal, ılıman ve çalılık alanlardan pek çok fosil örneği toplayarak biyomların kitlesel yok oluştan önceki değişimlerini analiz etti.
Sonuç olarak, araştırmacılar Dünya'nın hızlı ısınmasının sonucunda düşük ve orta enlem bitki örtülerinin, özellikle yağmur ormanlarının yok olmasına neden olduğunu saptadılar. Bu durum, organik karbon döngüsünün volkanik patlamaların ardından büyük ölçüde azalması ile neticelendi.
Ormanların yerini ise yalnızca 2 ile 20 santimetre arasında boylanabilen küçük bitkiler aldı.
