Aşırı sıcakların etkili olduğu yaz mevsimi, beraberinde orman yangınlarını da getirdi. Türkiye'de yalnızca beş gün içinde 342 yangın meydana gelirken, Avrupa'da da ciddi orman yangınları gözlemlendi.
Yangın tespitinde uydu, dron, ısı kameraları ve gözetleme kuleleri gibi sistemler kullanılsa da, bu tür ekipmanların kurulumu ve bakımı bütçesi kısıtlı olan bölgelerde oldukça maliyetli olabiliyor.
Burada devreye giren Royal College of Art ve Imperial College London mezunu tasarım mühendisleri, balmumu ve kömür kullanarak Avuç içi boyutunda bir yangın dedektörü üretti: Pyri.
Tasarımında çam kozalağından ilham alınan bu dedektör, doğal bir şekilde kamufle olabiliyor ve helikopterle ormanlara bırakıldığında yere iniş sırasında darbelere karşı dayanıklılık gösteriyor.
Cihazın işleyişi ise şu şekilde: Alevlerin ısısıyla iç devresi eriyor. Pil veya nadir metaller içermeyen bu devre, düşük frekanslı radyo sinyalleri göndererek yangın alarmı uyandırıyor.
Bu yapı sayesinde Pyri, çam kozalaklarına benziyor. Zira çam kozalaklarının reçinesi yalnızca yüksek ısılarda eriyor ve bu sayede tohumlar serbest kalıyor.
Kullan-at tasarımına sahip olan Pyri, çevreye toksik kalıntı bırakmıyor.
2023 yılında meydana gelen yangınlarda havaya 6687 megaton karbondioksit salındı. Bu miktar, küresel havacılığın yedi katına denk geliyor. Birleşmiş Milletler Çevre Programı'na (UNEP) göre aşırı yangın riski 2050 yılında yüzde 30, 2099 sonunda ise yüzde 50 artış göstermesi bekleniyor.
Avustralya Ulusal Üniversitesi'nin yaptığı araştırmalar, yangınlara yanıt verme sürelerindeki her bir saatlik kısalmanın büyük yangın olasılığını yüzde 16 oranında azaltabileceğini ortaya koyuyor.
Ancak Pyri henüz piyasaya sürülmedi. Geçen yıl İngiltere'de James Dyson Ödülü'nü kazanan bu dedektör, bu yıl küçük ölçekli deneylere tabi tutulması, gelecek yıl ise daha kapsamlı pilot denemelere geçilmesi planlanıyor. Pyri'nin ticari olarak kullanılmaya başlanması ise 2027'yi bulması öngörülüyor.
