İsrail'de İran Füze Saldırıları Sonrası Hasar Raporu: Tarihin En Yüksek Zararı

İsrail, İran ile geçen 12 günlük çatışmanın sonucunda meydana gelen maddi zararın 10 milyar şekel (yaklaşık 3 milyar dolar) civarında olduğunu resmi olarak duyurdu.

İsrail Maliye Bakanlığı'nın bu hafta yayımladığı verilere göre, İran'ın yaklaşık iki hafta süresince gerçekleştirdiği füze saldırıları, İsrail'in savunma kırılganlıklarını gün yüzüne çıkardı.

GEÇMİŞTE GÖRÜLMEMİŞ BİR HASAR

İsrail Vergi İdaresi Genel Müdürü Shay Aharonoviç, yaşanan tahribatın boyutuna dikkat çekerek, “Bu, şimdiye kadar karşılaştığımız en büyük zorluk. İsrail tarihinde böyle bir zarar yaşanmamıştı” ifadelerini kullandı. Vergi İdaresi, etkilenen işletmelere yapılacak tazminat ödemelerinin düzenlenmesinden sorumlu olacak.

Bu hesaplamalara, savaş esnasında kullanılan savunma sistemlerinin ve diğer silahların yeniden temin maliyetleri dahil edilmemiştir. Nihai değerlendirmeler tamamlandığında toplam zararın daha da artması bekleniyor.

TOPLAM ZARAR 12 MİLYAR DOLARA ÇIKABİLİR

İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, yaptığı basın toplantısında, savaşın toplam ekonomik etkisinin 12 milyar dolara ulaşabileceğini ifade etti.

Diğer yandan, İsrail Merkez Bankası Başkanı Amir Yaron, bu rakamın yaklaşık yarısı olabileceğini vurguladı.

Nihai maliyet ne olursa olsun, 20 aydır devam eden çatışmalar sonucunda zaten zor bir dönemden geçen İsrail ekonomisine ek bir yük binmesi bekleniyor.

İsrail Merkez Bankası, 2025 yılı için %3,5 oranında bir ekonomik büyüme tahmin etmekte, ancak bu tahminin son savaşla olumsuz yönde etkilenebileceği belirtiliyor.

SAVAŞTA CAN KAYBI VE YARALILAR

İsrail, 13 Haziran'da İran'a karşı düzenlediği insansız hava aracı ve füze saldırılarıyla çatışmayı başlattı. Her iki taraf, ABD Başkanı Donald Trump'ın duyurmuş olduğu ateşkes öncesine kadar karşılıklı saldırılarını sürdürdü.

İsrail acil yardım hizmetleri, saldırılarda 28 vatandaşın hayatını kaybettiğini ve 1300'den fazla yaralı bulunduğunu açıkladı. İran hükümeti ise 627 vatandaşının yaşamını yitirdiğini duyurdu.

TRUMP'TAN HASARA DİKKAT ÇEKEN AÇIKLAMA

İsrail'in gelişmiş hava savunma sistemlerine sahip olmasına rağmen, füzelerin %10 ila %15'inin engellenemeyeceği belirtildi. ABD Başkanı Trump, yaptığı açıklamada, “Bu balistik füzeler birçok binayı yok etti” diyerek tarafların artık “yorgun ve bitkin” olduğunu söyledi.

EKONOMİK DURGUNLUK

Savaş süresince İsrail ekonomisi neredeyse durma noktasına geldi; okullar ve kritik hizmet sunan işletmeler dışında birçok işyeri kapatıldı.

İsrail Maliye Bakanlığı, işletmelere yapılacak tazminat ödemelerinin 5 milyar şekele kadar çıkabileceğini belirtti.

Devletin ödeyeceği toplam tazminatın, Ekim 2023'te Hamas militanları tarafından düzenlenen saldırılar nedeniyle ödenen meblağın iki katı seviyesine ulaşabileceği öngörülüyor.

O tarihten bu yana İsrail, Hizbullah tarafından kuzey bölgelerine yapılan füze saldırıları sebebiyle oluşan zararın bedelini de üstlenmişti.

İRAN'IN HEDİFİ BÜYÜK ŞEHİRLER

İran ile olan çatışmanın Hamas ve Hizbullah ile yaşananlardan daha maliyetli olmasının iki ana sebebi var.

Birincisi, Hamas ve Hizbullah’ın hedefleri çoğunlukla kırsal ve düşük nüfus yoğunluğuna sahip alanlar iken, İran'ın füzeleri Tel Aviv'i de içeren yüksek nüfuslu şehirleri hedef aldı. Bu bölgelerde İsrail nüfusunun en az %50'si yaşıyor.

İkincisi ise, İran'ın füzelerinin yıkım potansiyelinin çok daha fazla olması. Bazı füzelerin patlayıcı miktarı 500 kilograma kadar ulaşabiliyor ve çarpma anında etrafa saçılan parçalar nedeniyle büyük hasar meydana getiriyor.

İRAN'IN FÜZE KAPASİTESİ

Başbakan Binyamin Netanyahu, savaş sırasında İran'ın balistik füze kapasitesini sınırlamak ve nükleer programını ortadan kaldırmak için çalışacaklarını belirtmişti. İsrailli yetkililere göre, çatışmanın başladığı gün İran’ın 2000 ila 2500 arasında balistik füzesi bulunmaktaydı ve bunların yaklaşık yarısı hâlâ aktif durumdadır.

Sadece yerleşim alanlarına değil, İsrail’in önde gelen araştırma kurumu Weizmann Bilim Enstitüsü ile ülkenin en büyük petrol rafinerisi olan Hayfa’daki tesisler de büyük çapta zarar gördü. Ayrıca, İsrail’in güneyinde bir kamu hastanesi de füze saldırısına uğrayarak hasar aldı.