Paranın Patronları Dolara Üç Alternatif Sıraladı

Dünyanın dört bir yanındaki merkez bankalarının rezervleri, doların küresel ticaretteki tartışmasız üstünlüğünün sorgulanmaya başlanmasıyla birlikte yeniden şekil alıyor.

Jeopolitik gerilimler ve ticaretin parçalanması, finansal hareketlere dair düşünceleri değiştirirken, merkez bankaları altın, Euro ve Çin yuanı gibi alternatif varlıklara yönelmeye başladı.

Salı günü yayımlanması beklenen ve küresel rezervlerin yönünü inceleyen Resmi Para ve Finansal Kurumlar Forumu (OMFIF) raporuna göre, toplamda 5 trilyon doları yöneten merkez bankalarının üçte biri, önümüzdeki bir iki yıl içinde altın varlıklarını artırmayı planlıyor. Bu oran, son beş yılın en yüksek seviyesi olarak kaydedildi.

Altın Bir Kez Daha Öne Çıkıyor

Bu yılın mart ile mayıs ayları arasında 75 merkez bankasıyla yapılan anket, ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan’daki “Kurtuluş Günü tarifeleri” kararının ardından piyasalarda yaşanan dalgalanmanın etkilerini somut biçimde ortaya koyuyor. Söz konusu karar, güvenli liman olarak görülen dolar ve ABD tahvillerinde satış baskısı yaratmıştı.

Merkez bankalarının halihazırda rekor düzeyde altın alımı yaptığına dikkat çeken OMFIF, “Rezerv yöneticileri değerli metale yatırımı artırmaya kararlı görünüyor” açıklamalarında bulundu. Önümüzdeki on yıl içinde merkez bankalarının net yüzde 40’ının altın rezervlerini artırmayı planladığı öngörülüyor.

Dolar Düşüşte, Euro ve Yuan Yükselişte

Geçen yılki ankette en çok tercih edilen para birimi olan ABD doları, bu yıl yedinci sıraya kadar geriledi. Katılımcıların yüzde 70’i, ABD’deki siyasi ortamın dolara yatırım yapmaktan caydırıcı olduğunu belirtti. Bu oran, geçen yıla kıyasla iki katına çıkmış durumda.

Euro kısa vadede, yuan ise uzun vadede öne çıkıyor.

Ankete göre, merkez bankalarının net yüzde 16’sı önümüzdeki 12 ila 24 ayda Euro rezervlerini artırmayı planlıyor. Bu oran, geçen yıl yüzde 7 seviyesindeydi ve Euro'yu en çok talep gören döviz konumuna taşıdı. Onu yuan takip ediyor.

Ancak on yıllık projeksiyonda Çin yuanı öne çıkıyor. Merkez bankalarının net yüzde 30’u yuan rezervlerini artırmayı planlarken, yuanın küresel rezervlerdeki payının üç katına çıkarak yüzde 6’ya ulaşacağı öngörülüyor.

Euro Geri Dönebilir

Reuters’a konuşan merkez bankası yöneticileri, Euro'ya yönelik pozitif havanın yeniden güçlendiğini ve para biriminin 2011 borç krizinin ardından kaybettiği rezerv payını önümüzdeki 10 yıl içinde geri kazanabileceğini belirtti. Bu, Euro rezervlerinin yaklaşık yüzde 20'den yüzde 25'e yükselmesi anlamına geliyor.

UBS Asset Management Küresel Egemen Piyasalar Strateji Başkanı Max Castelli, “Kurtuluş Günü’nden sonra birçok merkez bankası yöneticisi doların güvenli liman statüsünün risk altında olup olmadığını sordu. Bildiğim kadarıyla bu soru daha önce, 2008 krizinde bile sorulmamıştı” dedi.

OMFIF raporuna göre, 2035 yılında doların küresel rezervlerdeki payının yüzde 52’ye düşmesi bekleniyor. Bu, doların hâlâ bir numaralı rezerv para birimi olacağı anlamına geliyor ancak mevcut yüzde 58’lik seviyeden ciddi bir düşüş anlamı taşıyor.

Siyasi Belirsizlikler Doların Geleceğini Gölgede Bırakıyor

Harvard Üniversitesi profesörü ve IMF'nin eski baş ekonomisti Kenneth Rogoff, “Euro'nun rezervlerdeki payı kesinlikle artacak. Bu, Avrupa’nın daha cazip görünmesinden değil, doların statüsündeki zayıflamadan kaynaklanıyor” değerlendirmesinde bulundu.

Doların geleceğini gölgeleyen siyasi belirsizlikler bir yana, Avrupa'nın rezervlerdeki payını daha hızlı artırabilmesi için yeterli tahvil arzı yaratması ve sermaye piyasalarını entegre etmesi gerektiği ifade ediliyor. Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde da Euro'yu dolara alternatif hâline getirme yönünde daha fazla adım atılması çağrısında bulunmuştu.

HSBC Merkez Bankaları Küresel Başkanı Bernard Altschuler, “Şu anda rezervlerin yapısını ciddi şekilde etkileyebilecek tek alternatif para birimi Euro” dedi ve bu yönde reformlar yapılması hâlinde 2-3 yıl içinde Euro rezerv payının yüzde 25’e çıkmasının “gerçekçi” olduğunu ifade etti.

Yuan Sınırlı Çekiciliğe Sahip

Avrupa Birliği, dünyanın en büyük ticaret bloğu konumunda ve ekonomisi, doların diğer rakiplerine kıyasla çok daha büyük. Çin yuanı ise hâlâ sermaye kontrolleri nedeniyle sınırlı bir çekiciliğe sahip.

AB’nin savunma harcamalarını artırarak ve ortak borçlanma adımlarıyla ABD’ye olan ekonomik bağımlılığı azaltmaya çalışması, Euro lehine rüzgar estiriyor. Almanya’nın savunma harcamalarını artırması ve Avrupa sermaye piyasalarının entegrasyon çabalarının yeniden canlandırılması da bu eğilimi destekliyor.

OMFIF’in kamu emeklilik fonları ve egemen servet fonlarıyla yaptığı anketlerde de Almanya, gelişmiş piyasalar arasında en cazip ülke olarak öne çıktı.

AB'nin Yapması Gereken İşler Var

UBS’ten Castelli, Euro'ya yönelik artan ilgiyi vurgulayarak, rezerv payının 2020’lerin sonunda yüzde 25’e çıkmasının mümkün olduğunu söyledi. Avrupa Merkez Bankası’nın kriz dönemindeki piyasa operasyonlarını yöneten Francesco Papadia ise, Euro rezerv payının iki yıl gibi kısa bir sürede bile yüzde 25 seviyesine ulaşabileceğini savundu.

Bruegel düşünce kuruluşunun kıdemli üyesi olan Papadia, rezerv yöneticilerinin artık Euro'ya daha olumlu yaklaştıklarını belirtti. Çin Merkez Bankası’nın eski başkanı Zhou Xiaochuan da Euro'nun rezerv para rolünün büyüyebileceğini ifade etti ancak bunun için “yapılması gereken işler” olduğunu vurguladı.