Turizmde Savaş Etkisi: Ortadoğulu Turistler Rezervasyonlarını İptal Ediyor

İsrail ile İran arasındaki hava saldırılarının yarattığı güvenlik kaygıları ve bazı ülkelerin hava sahalarını kapatması, Ortadoğu ve Arap ülkelerinden Türkiye'ye yönelik rezervasyon iptallerini tetikledi.

Bölgede devam eden gerilimlerin yanı sıra İran-İsrail çatışması da turizm sektöründe endişelere yol açtı. Ancak ABD Başkanı Donald Trump'ın, İsrail ve İran arasında ateşkes sağlandığına dair açıklaması sonrasında, Tahran'dan büyük bir kaçış başladı ve bölgede gerilimin artacağına dair korkular sürdü.

İptaller Endişe Yarattı

Turizm sektörü temsilcileri, savaş döneminde İran, Ürdün ve Lübnan gibi ülkelerden yaz sezonuna yönelik yapılan rezervasyonlarda iptaller yaşandığını bildirdi. Önemli kaynak pazarlar olan Rusya ve Ukrayna'dan gelen turist sayısındaki düşüş, Ortadoğu pazarının da eklenme riski ile beraber endişeleri artırdı.

Türkiye, cari açığı kapatmanın en önemli yollarından biri olarak turizm gelirlerini bu yıl 64 milyar dolar hedeflerken, toplamda 65 milyon ziyaretçi bekliyor. Turizm Bakanlığı verilerine göre, yabancı ziyaretçi sayısı ilk beş ayda yüzde 1 gerileyerek 15,6 milyon oldu. Özellikle savaş durumundan etkilenen Rusya'dan gelen ziyaretçi sayısı yüzde 5, Ukrayna'dan ise yüzde 1,5 azaldı.

İsrail, İran'a hava saldırıları düzenlerken, Füze saldırılarıyla da karşılık geldi. ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine yönelik düzenlediği hava saldırıları ve İran'ın Katar'daki ABD üslerine gerçekleştirdiği füze saldırısı, bölgede tansiyonu artırdı. Sonuç olarak, Trump, İsrail ve İran arasında ateşkes sağlandığını duyurdu.

İsrail'in operasyonları sonrası, İran, Irak, Ürdün ve Lübnan hava sahalarını kapattığını duyururken, İsrail de Tel Aviv'deki havaalanının faaliyetlerini durdurdu. Katar ise hava sahasını geçici olarak kapattıktan sonra tekrar açtı. Bu olaylar, bölgede güvenlik kaygılarını artırdı ve uçuşlardaki aksaklıklar, turizm sektöründe risk senaryolarına yol açtı.

Ortadoğu ile İş Yapan Acentalarda Büyük Zarar

Orta Doğu ve Körfez ülkelerinden Türkiye'ye turist getiren Karnak Travel'in Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Ali Abet, gelişmeler sonrasında acentasında 10 gün içinde 2 bin rezervasyonun iptal edildiğini belirtti.

Abet, “İptaller nedeniyle 14 Haziran'dan ay sonuna kadar 2 milyon Euro kaybım oldu. İsrail'den uçuş yoktu, Ürdün, Lübnan, İran ve Irak'ın hava sahaları kapandı. Bu bölgelerden gelenlerde ciddi bir düşüş yaşanıyor” dedi. Ekledi ki, “Acente olarak Antalya, Dalaman ve Bodrum gibi güney bölgelerine yöneliyoruz. 3 aylık sezon için hazırlıklar yapmıştık ama tüm dengeler bozuldu. Bu süreç, Ortadoğu ile ilişkili acenteler için oldukça zorlayıcı.”

Abet, Ortadoğu ve Arap ülkelerinin Türkiye'deki güney tatil destinasyonlarındaki payının yüzde 3-5 arasında olduğunu belirtirken, İstanbul turizminin daha fazla etkileneceğine dikkat çekti. “Şu anda asıl darbe İstanbul'a geldi. Çünkü İstanbul turizmi, Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Körfez bölgesinden besleniyor” şeklinde konuştu.

2024'te İran, Türkiye'ye en fazla turist gönderen dördüncü ülke olmuştu; Ürdün'den 301 bin 641, Lübnan'dan ise 261 bin 713 ziyaretçi bekleniyordu.

İran Pazarında Gerileme

İstanbul, Kuşadası ve Marmaris gibi çeşitli destinasyonlarda otellere sahip Elite World Hotels CEO’su Orkun Petekçi, İran pazarında ciddi bir gerileme yaşandığına dikkat çekti. Hava sahalarının kapanmasının da olumsuz etkiler yarattığını söyledi.

Petekçi, “Özellikle Ürdün'den gelen tüm rezervasyonlar iptal oldu. Ortadoğu'daki diğer ülkeler de olumsuz etkileniyor” dedi. Gelecek dönemde yaşanabilecek kayıplara dair tahmin yapmak içinse henüz erken olduğunu belirtti.

Oteller Bütçe Tedbirlerine Yöneliyor

İstanbul'da 1300 odalık portföyü bulunan Mar Yapı Genel Müdürü Robert Varon, artan maliyetler nedeniyle otellerin kârlılık sorunları yaşadığını ifade etti.

Varon, “İptal olan turlar mevcut. Hava sahasında sorunlar ve uçuş gecikmeleri var. Otellerimizde bu tedirginlik hissediliyor” şeklinde konuştu. “Zaten maliyetler artış gösterdiği için kârlılıklar düştü. Bu yıl biraz toparlanıyorduk ama şimdi savaş sebebiyle olumsuz etkilendik.” dedi.

Varon, “Yüzde 70 doluluk hedefliyorduk ama şu anda gevşeme görüyoruz. Önlemlerimizi alıyoruz ve bütçemizi gözden geçiriyoruz.” diye ekledi.

'İstanbul'da Temmuz-Ağustos Satışları da Yavaşladı'

İstanbul'un tarihi yarımadasındaki Armada Otelcilik'in Yönetim Kurulu Başkanı Kasım Zoto, gelişmelerin yarattığı tedirginlik sebebiyle Temmuz ve Ağustos aylarına yönelik yeni satışların ciddi anlamda durmuş olduğunu ifade etti.

Zoto, “Bu durum sadece Ortadoğulu turisti etkilemiyor; batıdan gelen rezervasyonları da olumsuz yönde etkiliyor. Yeni rezervasyonlar oldukça azalmış durumda” şeklinde konuştu.