ABD’nin Saldırısı ile Dünya Geriliyor

Pek çok ülke, ABD’nin İran’daki nükleer tesislere yönelik gerçekleştirdiği saldırı sebebiyle endişelerini dile getirirken, gerilimin düşürülmesi çağrısında bulundu.

Türk Dışişleri Bakanlığı’nın yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye’nin, İsrail saldırganlığıyla patlak veren çatışmaların yayılması ve güvenlik ortamının istikrarsızlaşma riskine her fırsatta dikkat çektiği hatırlatıldı.

Açıklamada, “ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine düzenlediği saldırılar, bu riskleri artırmıştır. Türkiye, ABD’nin bu saldırısının olası sonuçlarından derin bir endişe duymaktadır.” denildi.

Ayrıca, “İran’ın nükleer programıyla ilgili sorunların tek çözüm yolu müzakere süreçlerinden geçmektedir.” ifadesi yer aldı. Türkiye, üzerine düşen sorumlulukları üstlenmeye ve yapıcı katkılar sunmaya hazır olduklarını belirtti.

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, saldırının gerilimin mevcut seviyede tehlikeli bir artışa neden olduğunu belirterek, “İran’a karşı güç kullanılmasından derin endişe duyuyorum. Bu durum, uluslararası barış ve güvenliğe doğrudan bir tehdit oluşturmaktadır.” dedi.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk de sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “Son gelişmeler ve ABD’nin İran’daki nükleer tesise yönelik güç kullanımı ile ilgili derin endişelerimiz var.” ifadelerini kullandı.

Türk, “Tüm tarafların, sivil halk üzerinde genişleyen çatışmanın insan hakları üzerindeki etkilerinden kaçınmak için en üst düzeyde kısıtlama uygulaması son derece önemlidir.” değerlendirmesini yaptı.

AVRUPA BİRLİĞİ

Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD’nin İran’a yönelik saldırıları üzerine Tahran’ın asla nükleer silah sahibi olmaması gerektiğini belirtti. “Artık İran’ın güvenilir bir diplomatik çözümü aramak için bir adım atma zamanı gelmiştir.” değerlendirmesinde bulundu.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da, tüm tarafları müzakere masasına dönmeye davet etti.

RUSYA

Rusya Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin nükleer tesislere yönelik saldırılarını şiddetle kınadıklarını ve bunun uluslararası hukuku ihlal ettiğini ifade etti.

Açıklamada, saldırının potansiyel olarak yaratabileceği radyolojik sonuçların değerlendirilmesi gerektiği vurgulandı ve “bu durum, bölgesel ve küresel güvenliği tehdit eden tehlikeli bir gerginlik döngüsünü artırmaktadır.” denildi.

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev, çoğu ülkenin İsrail ve ABD’nin eylemlerine karşı durduğunu belirterek, “Barışçıl bir başkan olarak göreve gelen Donald Trump, ABD için yeni bir savaş dönemi başlattı.” açıklamasında bulundu.

İNGİLTERE

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İran’ın nükleer programının dünya için bir tehdit olduğunu vurgulayarak, “ABD, bu tehdidi azaltmak için harekete geçti.” yorumunu yaptı.

Orta Doğu’da istikrarın öncelikli bir konu olduğunu belirten Starmer, “İran’ı müzakere masasına dönmeye ve bu krizi çözmek için diplomatik yollar aramaya davet ediyoruz.” ifadesini kullandı.

İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, ABD’nin saldırılarında yer almadıklarını söyleyerek, İran’a itidal çağrısında bulundu ve kriz için diplomatik çözüm arayışını teşvik etti.

Savunma Bakanı John Healey ise İngiltere’nin saldırılarda yer almadığını yineleyerek, askerlerinin güvenliğinin öncelikli olduğunu belirtti ve “Yeni jetler konuşlandırdık.” ifadesini kullandı.

İngiltere Ticaret Bakanı Jonathan Reynolds, “İran’ın nükleer silaha sahip olmasının engellenmesine destek veriyoruz.” dedi.

FRANSA

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, ABD’nin İran’ın nükleer programına yönelik 3 tesise saldırısını endişeyle izlediklerini belirtti. Saldırının planlamasına katılmadıklarını da ifade etti.

Barrot, İsrail’in İran’a karşı saldırılarının, mevcut gerilimin genişlemesine neden olabileceği konusunda taraflara itidal çağrısında bulundu.

ALMANYA

Almanya Başbakanı Friedrich Merz, İran’a yaptığı çağrıda, ABD ve İsrail ile derhal müzakerelerin başlaması gerektiğini vurguladı.

AVUSTURYA

Avusturya Başbakanı Christian Stocker, ABD’nin İran’daki nükleer tesislere yönelik saldırısını dikkatle takip ettiklerini belirtti ve tüm taraflara müzakere masasına dönmeleri çağrısında bulundu.

İTALYA

İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, saldırının nükleer silah üretimi üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ve gerilimin düşmesini umduklarını söyledi.

Tajani, “İran müzakere masasına otursun.” ifadelerini kullandı.

İtalya Savunma Bakanı Guido Crosetto, bu bombardımanın durumu köklü bir şekilde değiştirdiğini ve daha büyük bir kriz ihtimalinin arttığını vurguladı.

VATİKAN

Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa, uluslararası toplumun her üyesinin savaşı durdurmak için sorumluluk taşıdığını ifade etti.

Papa, “Diplomasi, silahları sustursun ve milletler geleceklerini barışla şekillendirsin.” şeklinde konuştu.

İSVİÇRE

İsviçre Dışişleri Bakanlığı, İsrail ile İran arasındaki çatışmanın 13 Haziran’dan bu yana tehlikeli bir tırmanışa geçtiğini belirtip, ABD’nin saldırılarını da bu endişeye ekledi.

Açıklamada, uluslararası hukuka tam saygının önemine vurgu yapıldı.

NORVEÇ

Norveç Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide, saldırılardan derin kaygı duyduklarını belirterek, “ABD’nin bu, savaşın tırmanışına doğrudan katılması anlamına geliyor.” dedi.

Eide, uluslararası hukuka saygının önemini bir kez daha hatırlattı.

Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store, diplomatik çözüm arayışlarının yetersiz kalmasının üzücü olduğunu ifade etti.

FİNLANDİYA

Finlandiya Başbakanı Petteri Orpo, sosyal medya üzerinden saldırılar sonrası gelişmeleri izlediklerini açıklayarak, müzakere masasına dönme çağrısında bulundu.

İRLANDA

İrlanda Başbakan Yardımcısı Simon Harris, bölgedeki gelişmeleri takip ettiğini ve diyalog ile diplomasiye ihtiyaç duyulduğunu kaydetti.

İSPANYA

İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, ABD’nin saldırısından sonra çözümün yalnızca diplomasi ile mümkün olabileceğini vurguladı.

Albares, “Orta Doğu’daki durumdan büyük endişe duyuyoruz; tüm tarafları gerginliği azaltmak için davet ediyoruz.” dedi.

PORTEKİZ

Portekiz Başbakanı Luis Montenegro, İran’ın nükleer programının ciddi bir tehdit olduğunu belirterek, tarafları itidalli olmaya ve mütarekelere geri dönmeye çağırdı.

SLOVENYA

Slovenya Başbakanı Robert Golob, Orta Doğu’daki krizin daha da tırmanmasının uluslararası barışı tehdit ettiğini belirtti.

Golob, tüm taraflara düşmanlıkları durdurmaları ve müzakere masasına dönmeleri çağrısında bulundu.

YUNANİSTAN

Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, ABD’nin İran’a saldırısının ardından itidal ve yeniden görüşmelerin başlatılması gerekliliğini vurguladı.

BAE

Birleşik Arap Emirlikleri Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin saldırıları sebebiyle yükselen gerilimden dolayı derin endişe duyduğunu belirtti ve gerilimin acilen durdurulması çağrısında bulundu.

KUVEYT

Kuveyt Dışişleri Bakanlığı, İran’daki olayların ve özellikle nükleer tesislerin hedef alınmasının kendileri için derin bir endişe kaynağı olduğunu bildirdi.

MISIR

Mısır Dışişleri Bakanlığı, ABD ve İsrail’in saldırılarının bölgedeki gerilimi tırmandırdığını ifade ederek, çözümün askeri değil siyasi olması gerektiğini vurguladı.

IRAK

Irak Hükümeti, İran’daki nükleer tesislere yapılan saldırının Orta Doğu’daki güvenlik ve barışı ciddi şekilde tehdit ettiğini belirtti.

SUUDİ ARABİSTAN

Suudi Arabistan, İran’daki gelişmeleri büyük kaygıyla takip ettiklerini açıkladı ve uluslararası toplumdan bu süreçte yeni bir sayfa açacak siyasi çözümler geliştirmeye yönelik çabalarını artırmasını talep etti.

UMMAN

Umman Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin saldırılarını Birleşmiş Milletler Antlaşması’nın ciddi ihlali olarak nitelendirerek kınadı.

KATAR

Katar Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin saldırılarının bölgede ve küresel düzeyde “felaket sonuçları olabileceği” uyarısını yaparak, askeri operasyonların durdurulması gerektiğini belirtti.

LÜBNAN

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, gerilimin ve yapılan saldırıların bölgesel güvenliği tehdit ettiğini vurgulayarak, taraflara itidal çağrısında bulundu.

PAKİSTAN

Pakistan Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin saldırıklarını kınayarak, bu tür eylemlerin bölgedeki gerilimi artırabileceğine dair endişelerini dile getirdi.

HİNDİSTAN

Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Orta Doğu’daki gerginliklerden endişe duyduğunu belirterek, diyalog ve diplomasi yolunun seçilmesi için çağrıda bulundu.

ASYA-PASİFİK ÜLKELERİ

Japonya Başbakanı İşiba Şigeru, ABD’nin İran’a saldırısı sonrası durumu “büyük bir endişe” ile izlediklerini açıkladı.

Güney Kore Dışişleri Bakanlığı, gelişmeleri takip ettiklerini belirterek, bölgedeki gerilimin hızla azaltılması çağrısında bulundu.

Avustralya hükümeti, İran’ın nükleer ve balistik füze programlarının uluslararası barışa tehdit oluşturduğunu ifade etti.

Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Winston Peters ise, tüm tarafları görüşmelere geri dönmeye çağırdı ve diplomasiye vurgu yaptı.

GÜNEY AMERİKA ÜLKELERİ

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, “Trump yönetimi, İran ile savaş ve Gazze’deki soykırıma dahil olmamalı.” diyerek sorumluluk alınması gerektiğini söyledi.

Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce, ABD’nin saldırılarını şiddetle kınadı.

Şili Devlet Başkanı Gabriel Boric, “ABD’nin saldırısını kınıyoruz. Uluslararası insancıl hukuka saygıyı savunmalıyız.” dedi.

Küba Devlet Başkanı Miguel Diaz Canel, İran’daki çatışmanın tehlikeli biçimde tırmanmasını kınadı.

Venezuela Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin saldırısının, BM Şartı’nı, uluslararası hukuku ve devletlerin egemenliğine yönelik temel ilkelere “açık ve yasa dışı” biçimde ihlal ettiğini belirtti.