Antik Roma Havuzu’nda 79 yıl sonra ilk kazı: Tyana’nın su mirası gün yüzüne çıkıyor
Niğde’nin Bor ilçesine bağlı Bahçeli Kasabası’ndaki Antik Roma Havuzu, tarihi ve mimari özellikleriyle öne çıkıyor. Milattan sonra 2’nci yüzyılda, Hadrian ve Trajan dönemlerinde inşa edilmiş olan bu yapı, yalnızca bir su kaynağı değil; aynı zamanda Antik Tyana kentine içilebilir su sağlayan bir sistemin önemli bir parçası olarak bilinmektedir.
Tyana Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Osman Doğanay ve ekibi, Roma Havuzu çevresindeki eserleri gün yüzüne çıkarmak üzere kazı çalışmalarını başlatmış bulunmaktadır.
Doğanay, Bahçeli Roma Havuzu’ndaki ilk kazıların 1946 yılında yapıldığını belirterek, “Roma Havuzu, Bolkarlar ve Aladağlar’dan gelen kaynak sularını toplayarak yaklaşık 3000 metrelik yer altı kanalları ile Tyana’ya ulaştırıyordu. 1800-2000 metrelik kısımlarda ise su kemerler üzerinde kente taşınıyordu. Bu havuz, dönemin 35 bin kişilik nüfusuna temiz içme suyu temin ediyordu ve mühendislik açısından oldukça etkileyici bir örnek teşkil ediyordu.” ifadelerini kullandı.
Doğanay ayrıca, 1946 yılına kadar bataklık olarak görülen alanın, dönemin Su İşleri Müdürlüğü tarafından yapılan çalışmalarla gün yüzüne çıkarıldığını dile getirerek, yürütülen kazılarda yalnızca havuz değil, çevresinde de havuzla bağlantılı yapıların izlerine ulaşıldığını aktardı.
OLİMPİK ÖLÇÜLERDE TEK ANTİK HAVUZ
Doğanay, kazılar ilerledikçe süsleme amaçlı revak sistemlerine dair izlerin ortaya çıkacağını, ancak bu yapıların havuza mı yoksa farklı bir mimariye mi ait olduğunun netleşeceğini ifade etti. “Büyük ihtimalle havuzun etrafında müştemilat veya organik olarak bağlı başka yapılar da mevcuttu. Arkeolojik dokuyu tamamen açığa çıkardıktan sonra uygun bir çevre düzenleme projesi geliştirilecek. Bahçeli Roma Havuzu, Antik Çağ’dan günümüze ulaşan ve halen korunmakta olan nadir yapılardan biri. 21 metreye 62 metre ölçüleri ile olimpik standartlardaki havuzun derinliği 2,5 metreyi buluyor.” dedi. Doğanay, içme suyu kullanılmasından dolayı havuzun üzerinin kapalı olduğu düşüncesinde olduğunu belirtti. Ayrıca kazı alanının hemen üzerinde yer alan, Orta Anadolu’nun Kalkolitik dönemine tarihlenen Köşk Höyük’ün de çevre düzenleme projesine dahil edileceğini kaydetti. Bu çalışmalar sonucunda havuz ve çevresi, tarihi ve kültürel mirasın ziyaretçilere bütünsel bir biçimde sunulduğu bir alan haline gelecektir. Şu anda yılda yaklaşık 200 bin ziyaretçiyi ağırlayan Bahçeli Roma Havuzu’nun yapılacak çalışmaların ardından yılda 1 milyona yakın turist tarafından ziyaret edilmesi beklenmektedir.” şeklinde konuştu.
