Don Felaketi Sebze ve Meyveyi Vurdu, Etkisi Uzun Sürecek

Tarımsal üretime büyük zarar veren ve son 30 yılın en büyük afetlerinden biri olarak kaydedilen zirai don felaketi, Meclis gündemine alındı. Meslek odaları, uzmanlar ve üreticilerin dinlendiği TBMM Zirai Don Olayını Araştırma Komisyonu, alınacak önlemleri tartıştı.

Komisyonda yapılan konuşmalarda, Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan, Türkiye’nin bu yıl meyve üretiminde beklenen 28 milyon tonluk hedefin 7 milyon ton azalarak tahminen 21 milyon ton olacağını söyledi. Özcan,

“Bu Yıl Bakım Masrafları 2 Katına Çıktı”

“Türkiye, toplamda 800 bin ton yaş kayısı üretme kapasitesine sahip. Dünyada üretilen yaş kayısının yüzde 20’si Türkiye’de yetiştiriliyor. Ancak son 5 yılda iklim değişikliği nedeniyle ciddi krizler yaşıyoruz. Bu durum, tahmini rekoltelerimizin 170 bin tonlardan son beş yılda 70 bin tonlara düştüğü anlamına geliyor. Ağaçlarımız zarar gördü ve gelecek yıl verim alıp alamayacağımızı göreceğiz. Ağaçların uğradığı zarar nedeniyle bu yıl bakım masrafları iki katına çıktı.”

Manisa’da Üzüm Rekoltesinde Yarı Yarıya Düşüş

Türkiye Gazetesi‘nin haberine göre, Manisa Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Sadık Özkasap, bu yıl Manisa’da üzüm rekoltesinin yüksek olmasını beklediklerini ancak iki kez don olayı yaşadıkları için 300 bin tonun üzerinde bir rekolte beklerken, beklentinin maksimum 125 ila 150 bin tona düştüğünü belirtti.

Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez, zirai don nedeniyle kayıpları azaltmak amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından uygulanan dört yöntemi sıraladı:

Budama
Gübreleme
Sulama
Hastalık ve zararlılarla mücadele yöntemleri

“Budama, gelecek yıl donun hasar düzeyine göre bitkilerin yeniden verim verebilmesi için önemlidir. Gübreleme ve sulama da dikkatli yapılmalı; öncelikle fazla su verilmemesi, bitki kendine geldiğinde su verilmesi gerekli. Hastalık ve zararlılarla mücadele yöntemleri de mevcuttur.” diye ifade etti.

“Kredi Faizlerinin Ertelenmesi, Ötelenmesi Gündeme Getirilmeli”

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) en son verilerine göre çiftçilerin toplam nakdi kredi miktarının 986 bin lira, takipteki kredi miktarının ise 6 milyar lira olduğunu vurgulayan Suiçmez, “Dolayısıyla, özellikle küçük ve orta ölçekli üreticilerin dona yönelik zararlarının karşılanması için bu kredi faizlerinin ertelenmesi ve ötelenmesi gündeme getirilmelidir.” dedi. Ek tarımsal ekonomik paket talep eden Suiçmez, “Bir yıl, iki yıl, üç yıl donun etkilerinin oluşturabileceği yeniden üretim koşullarını sağlamak için çiftçilerin desteklenmesi gereklidir. Bu hem gıda fiyatlarının artmaması hem de ihracat gelirlerimizin düşmemesi açısından önemlidir.” şeklinde konuştu.

Don Olaylarına Karşı Tedbir

Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi’nden Prof. Dr. Onur Saraçoğlu, donun etkilerini azaltmak için yağmurlama sistemlerinin önemine dikkat çekti ve erken uyarı sistemleri, sisleme, dumanlama, ısıtıcılar ile donla mücadele edilebileceğini savundu. Zirai dona karşı örtü altı meyveciliğin yaygınlaştırılmasını öneren Saraçoğlu, “Riskli bölgelerde meyvelerin yavaş yavaş örtü altına alınması ve gerekirse don dönemlerinde ısıtıcılar kullanılarak korunması, bu olaylardan kaçınmak için önemlidir.” ifadelerini kullandı.