Aynı işte bir yıl çalışamıyoruz

İLKAY AKKAYA / NEFES

EKONOMİK sıkıntılar, iş güvencesizliği ve artan işten çıkarmalar, Türkiye’deki iş hayatını bir maratondan çok bir koşu bandına dönüştürdü. Araştırmalar, çalışanların giderek daha kısa süreli işlerde kaldığını ve istikrarın azaldığını gösteriyor. Türkiye Genel Sosyal Saha Araştırması (TGSS) 2024 verileri, çalışanların %20.2’sinin yani beşte birinin mevcut işinde bir yıldan az bir süre çalıştığını ortaya koydu. Buna ek olarak, bir yıl çalışanların %9.2’lik oranı da dikkate alındığında, çalışanların neredeyse üçte biri (%29.4) aynı işte yalnızca bir yıl veya daha kısa süre kalmış durumda. Veriler, iş yaşamında hareketliliğin arttığını ve kalıcı istihdamın azaldığını gösteriyor. Çalışma süresi uzadıkça, kalıcı çalışan oranları hızla düşüyor. İki yıl veya üç yıl çalışanların oranı %7.5 iken, dört yıl çalışanlar %5, beş yıl çalışanlar ise %6.7 oranında kalıyor. Aynı iş yerinde 6-9 yıl arası çalışanların oranı ise %11.5 olarak kaydedildi.

SADECE YÜZDE 12

Bu durum, çalışanların büyük çoğunluğunun iş yerinde uzun süre kalamadığını, çoğunun ya işten çıkarıldığını ya da ayrılmak zorunda bırakıldığını gösteriyor. 10-14 yıl arası çalışanların yaklaşık %12’si ise 10 yıldan sonra kalıcı hale gelebiliyor. Bir iş yerinde 15 yıl ve üzeri çalışanların oranı %20.3 düzeyinde. Yani her 5 kişiden sadece biri uzun süreli çalışabiliyor. 35 yıl ve üzeri çalışanlar ise yalnızca %3’tür.

Dinlenmek lüks oldu

ÇALIŞMA hayatının giderek zorlaştığını gösteren TGSS 2024 araştırmasına göre, çalışanların yarısından fazlası haftada 6 gün veya daha fazla çalışıyor. Üstelik bazıları için hafta sonu, tatil ya da izin kavramları neredeyse yok. Haftada 6 gün çalışanların oranı %35.7. Bunun yanı sıra, çalışanların %18.3’ü haftanın 7 günü çalışıyor. Yani her 5 çalışandan biri neredeyse hiç durmaksızın çalışmakta. Toplamda %54’lük bir kesim, haftada 6 gün ve üzeri çalışma temposu ile karşı karşıya.