Kurtuluş Savaşı sırasında cephede görev yapan Teşkilat-ı Mahsusa üyesi Topçu Yüzbaşı Habib’in günlüğü, geri dönüşüm kutularında koleksiyoner Fuat Köksal tarafından keşfedildi. Günlük, cephe deneyimleri, haritalar, analizler, eşine yazdığı şiirler ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk ile karşılaşmasına dair etkileyici detaylarla dolu.
Koleksiyoner Fuat Köksal, tarihi belgelere olan ilgisi dolayısıyla sık sık geri dönüşüm noktalarında zaman geçirdiğini ifade etti. Bu ziyaretlerinden birinde, Osmanlıca el yazması belgeleri satın aldığını ve tercüme ettirdiğini belirtti.
Tercüme sonucunda belgenin bir günlük olduğunu öğrenen Köksal, “Satın aldığım cep defteri şeklindeki belgenin bir askere ait günlük olduğunu öğrendim. Günlüğün sahibi Kurtuluş Savaşı’nda cephede yer alan Topçu Yüzbaşı Habib isimli bir asker” şeklinde konuştu.
Köksal, Habib’in 16 Mayıs 1921 tarihli notuna dikkat çekerek günlüğün bu askerin Teşkilat-ı Mahsusa ile bağlantısını açıkladı. O notta şu ifadeler yer almakta:
“Harbiye Nezareti, Erkan-ı Harbiye-i Umumiyesinden Teşkilat-ı Mahsusa Komitesi Reisi Ekrem Beyden bu gece hareket edeceğimi tebellüğ ettim.”
18 Mayıs 1921 tarihli başka bir notta ise Yüzbaşı Habib şu ifadeleri kullanıyor:
“Dersaadetten (İstanbul) firaren mücahede milliyeye iştirak etmek için anavatana koştum.”
Günlüğün 1921-1922 yıllarını kapsadığını ifade eden Köksal, “Günlükteki yazılardan Yüzbaşı Habib’in İstanbul’dan ayrılarak Kurtuluş Savaşı’na katılan bir asker olduğunu anlıyoruz. Yüzbaşının yaklaşık 100 yıl önce yazdığı bu günlük, önemli bir tarihi belge niteliği taşıyor.” şeklinde konuştu.
Yüzbaşı Habib’in cephede Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü ile karşılaşmasına dair notlara da yer verdiğini aktaran Köksal, günlüğünde 11 Mart 1922 tarihli şu cümlelerin bulunduğunu duyurdu:
“Fırka tecemmu etti. Herkes Büyük Kumandan Mustafa Kemal Paşa Hazretlerini bekliyordu… Müşir üniformasını giyinmiş büyük ve kahraman kumandan nihayet önümden geçiyordu. Kalbimin en har ve samimi haliyle selamladım. Yemin ederim ki kalbim şimdiye kadar böyle tatlı bir surette çarpmamıştı. Halaskar Kumandan-ı Azamın geçtiği esnadaki saadeti hiç unutmayacağım. Cenab-ı Hak tuttuğu yolu muzafferiyete isal buyursun, amin.”
Yüzbaşı Habib’in Fransız edebiyatına olan ilgisi ve eşine yazdığı şiirlerin de günlüğün ilgi çekici kısımlarından biri olduğunu belirten Köksal, ayrıca günlüğünde Habib’in cephede eşinin vefat haberini aldığı ve derin bir üzüntü yaşadığı bilgilerine de ulaşıldığını kaydetti.
Köksal, Yüzbaşı’nın günlüğü düzenli bir şekilde tuttuğunu, ancak son sayfalarda yazıların azaldığını belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Yüzbaşının, cephedeki imkânlar doğrultusunda günlüğünü düzenli olarak yazdığını görüyoruz. Fakat yazma yoğunluğu sonlara doğru azalıyor. Günlüğün yazıldığı cep defterde yer olmasına rağmen, sayfaların boş bırakılması, yazıların aniden kesilmesi Yüzbaşının akıbeti üzerinde düşündürücü bir etki yaratıyor. Bu durum Yüzbaşı Habib’in şehit olduğu şüphesini akla getiriyor.”
