Birçok kişi için yaşla birlikte işitme duyusunda azalma meydana geliyor. Bu durumun yaklaşık yarısı, kontrol edilemeyen genetik faktörlerden kaynaklanıyor. Bununla birlikte, uzun yıllar yüksek sesli konserlere gitmek gibi alışkanlıklar bu süreci hızlandırıyor.
Duke Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Howard W. Francis, “Gençken hiçbiri bizi tehdit edemez gibi hissederiz” diyor. 75 yaş ve üzerindeki bireylerin %55’inde işitme kaybı yaşanıyor ve bu durum yaşam kalitesine ciddi şekilde zarar veriyor. Tedavi edilmemiş işitme sorunları, demans ve depresyon gibi başka sağlık problemlerine yol açabiliyor.
Gürültülü Ortamlar İçin Dikkatli Olun
Yaşlanma ile birlikte işitme kaybının sık görülen ikinci nedeni yüksek seslerdir. Harvard Tıp Fakültesi’nden Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Dunia Abdul-Aziz, özellikle uzun süreli yüksek seslere maruz kalmanın işitme duyusunu kalıcı şekilde zayıflattığını belirtiyor.
Konserler, bu riskin en bilinen örneklerinden biridir. Ancak uzun yıllar boyunca havai fişek izlemek, yüksek sesli makinelerle çalışmak, müzikli egzersiz derslerine katılmak ve kulaklıkla müzik dinlemek de işitme kaybına neden olabilir.
İş Güvenliği ve Sağlığı İdaresi (OSHA), 85 desibel civarındaki seslerin sürekli maruz kalındığında işitmeye zarar verebileceğini belirtmektedir. Bu sesler, iç kulakta sesi elektrik sinyallerine dönüştüren tüy hücrelerine zarar verebilir ve bu hücreler hasar gördüğünde geri dönüşü yoktur.
Etrafınızdaki sesin zararlı olup olmadığını anlamak her zaman kolay olmayabilir. Ancak birkaç adım ötedeki birine bağırmak zorunda kalıyorsanız, bulunduğunuz ortam işitme sağlığınız açısından riskli olabilir. Akıllı telefonlar ve saatler, çevredeki ses seviyesi zararlı düzeylere ulaştığında uyarı da verebiliyor.
Dr. Abdul-Aziz, gürültülü ortamlardan tamamen uzak durmak yerine kulak tıkacı kullanmayı tavsiye ediyor. Atlanta Çocuk Sağlığı ve Emory Üniversitesi’nden Dr. Nandini Govil, “Kendinizi korumanın en iyi yolu budur.” diyor.
Kulaklarınızı Pamuklu Çubukla Temizlemeyin
Kulakta kaşıntı hissettiğinizde ya da kir biriktiğini düşündüğünüzde pamuklu çubukları kullanmak cazip gelebilir. Ancak uzmanlar bu alışkanlıktan kesinlikle kaçınılması gerektiğini vurguluyor.
New York Times’a konuşan Dr. Francis, kulak cildinin adeta bir yürüyen bant gibi çalıştığını açıklıyor. Yeni hücreler büyüdükçe ölü hücreler dışarıya doğru hareket eder ve kulak kiri bu süreçle dışarı atılır. Bu nedenle kulaklar genellikle kendiliğinden temizlenir.
Pamuklu çubuklar, kiri daha da içeri iterek birikime neden olabilir ve çubuğun fazla ileri gitmesi kulak zarını delerek işitme kaybına yol açabilir. Ayrıca, kulak zarının arkasındaki ses iletimini sağlayan kemikçiklerin yerinden oynaması nadir durumlar arasında yer alabilir. Çubuklardan kalan pamuk parçaları ise kulak içinde tıkanıklık oluşturabilir.
Dr. Frank Lin, dış kulak yolunun girişini ılık bir bezle nazikçe silmenin yeterli olduğunu söylerken, Dr. Francis, kulak kanalında birikim varsa ve başka bir kulak sorunu yoksa, eczanelerde bulunan damlalarla kiri yumuşatıp bir şırınga ile nazikçe temizlemenin mümkün olduğunu ifade ediyor.
İşitme Testi Yaptırmayı İhmal Etmeyin
Kan basıncınızı düzenli kontrol ettirmenin yanı sıra işitme testi de ihmal edilmemesi gereken bir sağlık kontrolüdür. Johns Hopkins Üniversitesi’nden Dr. Frank Lin, bu testlerin işitme düzeyini ölçülebilir bir veriye dönüştürdüğünü ve farkındalığı artırdığını dile getiriyor: “Rakamlar yalan söylemez.”
Dünya Sağlık Örgütü, 50 yaş üzerindeki bireylerin her beş yılda bir, 64 yaşından sonra ise her bir ila üç yılda bir işitme testi yaptırmasını öneriyor.
İşitme Değişikliklerini Göz Ardı Etmeyin
Ani işitme kaybı durumu acil olarak değerlendirilmeli. Amerikan Odyoloji Akademisi Başkanı Dr. Patricia Gaffney, böyle bir durumda en geç 72 saat içerisinde bir kulak burun boğaz uzmanına veya odyoloğa başvurulması gerektiğini tavsiye ediyor.
Bu durum genellikle steroid tedavisi ile müdahale edilerek geri döndürülebilir. Ancak tedavi geciktikçe başarı şansı azalır. Dr. Gaffney, “Bazı insanlar, ‘Geçer belki’ diye bekliyor. Ama o sırada zaman hızla geçiyor” diyor.
