Anayasa Mahkemesi, otizmli çocuğunun yeterli eğitim alamadığı iddiasıyla başvuran bir babanın talebini değerlendirerek, eğitim hakkının ihlal edildiğine hükmetti.
Yüksek Mahkemenin Resmi Gazete’de yayımlanan kararına göre, 2012 eğitim-öğretim yılı başında, otizm tanısı almış lise çağındaki çocuğunu bir eğitim ve uygulama okulunda, otizmli bireyler için açılan sınıfa kaydettirdi. Eğitim döneminin başlamasıyla sınıf öğretmeninin uzun süre rapor alması nedeniyle sınıf geçici olarak kapatıldı. Bu durumu takiben çocuğun kaydı silinerek rehberlik merkezine yönlendirildi ve çocuk, burada eğitimine devam etti.
Dava Süreci ve Reddedilen Talepler
Başvurucu baba, rehabilitasyon merkezinde sağlanan eğitimin yeterli olmaması ve çocuğunun durumunda gerileme yaşandığını belirterek, 17 Eylül 2013 tarihinde manevi tazminat davası açtı. 2013 eğitim-öğretim yılı başında otizmli bireyler için açılan sınıfın tekrar faaliyete geçmesi üzerine, okul başvurucuya yeniden kayıt yaptırabileceğini bildirdi. Başvurucunun çocuğu, 2013 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde okula kayıt oldu.
İdare Mahkemesi, manevi tazminat talebini reddetti. Mahkeme, çocuğun rehabilitasyon merkezinde eğitim aldığı süre boyunca herhangi bir harcama yapılmadığını ve eğitimlerin Millî Eğitim Bakanlığı tarafından karşılandığını ifade etti. Ayrıca, bu süreçte çocuğun eğitimden mahrum kalması gibi bir durumun olmadığını vurguladı.
İdare Mahkemesi’nin kararı temyiz edildi, ancak Danıştay tarafından reddedildi ve bu karar kesinleşti.
Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru
Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulunan baba, otizmli bireyin yetersiz eğitim almasının manevi zarar oluşturduğunu belirterek eğitim hakkının ihlal edildiğini öne sürdü. Mahkeme, başvurucu hakkında eğitim hakkının ihlal olduğunu belirleyerek, kararın bir örneğini eğitim hakkı ihlallerinin giderilmesi için yeniden yargılama yapılması amacıyla Samsun 1. İdare Mahkemesi’ne gönderdi.
Yüksek Mahkemenin gerekçesinde, soyut olaya göre çocuğun eğitim görememesinin sebebinin, otizmli bireyler için açılan sınıfın kapatılması olduğu ifade edildi.
Tazminat Talebine İtiraz
Çocuk için planlanan eğitimin örgün eğitim statüsünde olduğu ve çocuğun bir sonraki yıl okulda eğitim almaya devam etmesinin bu durumu desteklediği aktarıldı. Gerekçede yapılması gerekenler şu şekilde belirtildi:
- Çocuğa idarece verilmesi planlanan eğitim ile verilmiş olan eğitim arasında nicelik ve nitelik farkı olup olmadığını tespit etmek; eğer bir ayrım mevcutsa çocuğa olumsuz bir etkisinin olup olmadığını belirlemek.
- Manevi bir zarar iddiasını destekleyecek olumlu bir tespit yapılmadan, bu tür bir zarar mevcut demek oldukça zordur.
- Mahkeme, başvurucunun manevi tazminat talebini değerlendirirken yeterli bir gerekçe sunmamıştır.
