Emekli Ücretleri Düşük, Patronlara Yüksek Ödemeler

MURAT GÜRGEN / NEFES

İktidar, derin yoksulluk içinde varlıklarını sürdüren emekli kesimi bir yük olarak görürken, patronlara ayırdığı bütçeyi artırmaktan çekinmiyor. Bayrama borç içinde giren emeklilerin 7 yıl boyunca kaybettiği bayram ikramiyesi tutarı tam 50 bin lira olarak hesaplandı. Eğer emekli bayram ikramiyesine asgari ücret artışı kadar bir zam yapılmış olsaydı, bugün ikramiye 13 bin lirayı aşacaktı.

İktidar, “kaynak yok” diyerek, emekli ikramiyesini geçen bayram öncesinde 4 bin lira olarak belirledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kurban Bayramı’nda 16 milyon emekliye toplamda 57.4 milyar lira bayram ikramiyesi verileceğini duyurdu. Ancak, 2025 yılının yalnızca ilk dört ayında şehir hastaneleri, köprüler ve otoyol işletmecilerine 77 milyar lira garanti ödemesi yapıldı.

200 MİLYAR LİRALIK BÜYÜME

Yıl boyunca emeklilere gerçekleştirilecek toplam ikramiye 115 milyar lira olacakken, kamu-özel işbirliği işletmecilerine yapılacak ödemeler kur farkıyla birlikte 200 milyar lirayı geçecek ve bu durum emekli ikramiyesi ödemelerinin toplamını iki katına çıkaracak. CHP İzmir Milletvekili Mahir Polat’a göre, bu projelere yıllar boyunca enflasyondan ve döviz kurundan bağımsız olarak toplamda 350 milyar lira ödeme yapıldı. 2027 yılının sonuna kadar bu firmalara yapılan toplam ödemenin 1 trilyon lira seviyesine ulaşması bekleniyor.

4-5 MİLYAR DOLAR ÖDEME

Dövizle yapılan hastane, otoyol ve köprü ödemeleri yıllık 4 ila 5 milyar dolar arasında değişiyor. Bir zamanlar ikramiye parasıyla kurban kesebilen emekliler, bu bayram yalnızca 5-6 kilo et alabilecek durumda. CHP’li Polat, “İktidar, vatandaşın değil, yandaşların menfaatlerini düşünüyor. Daha önce kurbanlık alabilen emekliler, bu bayram bir but bile alamaz hale geldi. Bu yaklaşım, 85 milyon vatandaşın beklentilerini karşılayamaz. Vatandaş, bu iktidara gereken cevabı sandıkta verecektir ve sandığın ertelenmesi de mümkün değildir.” ifadesinde bulundu.

EMEKLİLERİN 7 YILLIK KAYBI 50 BİN TL OLDU

DİSK, eğer emeklinin bayram ikramiyesi asgari ücretteki artışla paralel bir artış göstermiş olsaydı, en az 13 bin 793 lira olacağını hesapladı. Bu çerçevede emeklilerin 7 yıl içinde kaybettikleri bayram ikramiyesi tutarı 50 bin lira olarak ortaya çıktı. Emekli bayram ikramiyesinin asgari ücrete oranı 2018 yılında %62,4 iken, 2025 yılında %18,1’e geriledi. 2018’de 1.000 TL olarak belirlenen ikramiye, 2021’de 1.100 TL, 2023’te 2.000 TL, 2024’te 3.000 TL, 2025’te ise 4.000 TL’ye çıkartıldı. Resmi enflasyon oranında bir artış gösterseydi, bu rakam en az 8.878 TL, gıda enflasyonu kadar artsaydı ise en az 11.460 TL olacaktı.

BAYRAMA BORÇLA GİRİYORLAR

CHP Mersin Milletvekili Gülcan Kış, “2018 yılında 1.000 lirayla 6 gram altın alınabiliyordu, bugünün 4 bin liralık ikramiyesiyle ise sadece 1.5 gram altın alabiliyorlar. Emeklinin cebinden tam 4.5 gram altın eksildi. Bu durum, ikramiyenin artmadığını; emeklilerin hakkının her yıl eridiğini ve tükendiğini gösteriyor.” dedi. Emeklilerin pazara bile gitmekte zorlandığına vurgu yapan Kış, “Kirası asgari ücretin üzerinde olan evlerde yaşayan milyonlarca emekli var. İktidar hâlâ büyüme masalları anlatıyor ama emeklinin bayramı borçla geçiyor ve huzuru kaygılarla parçalanıyor.” şeklinde konuştu.