Muhalif-Ankara
CHP, her ay kamuoyu ile paylaştığı basın özgürlüğü raporlarının mayıs ayı verilerinde ifade ve basın özgürlüğüne yönelik en ciddi tehditlerden biri olan ‘erişim engellemeleri’ dikkat çekti. Tutuklu Cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu’nun X hesabına erişim engellerken, ayın son çalışma gününde Meclis’e sunulan 10. Yargı Paketi’nde de ‘sansür’ maksatlı erişim engellemelerini artıran düzenlemelere yer verildi. Meclis’te görüşülecek yargı paketindeki erişim engellemeleri ile ilgili düzenlemelere karşı çıkan CHP’li Utku Çakırözer, “Anayasa Mahkemesi, AKP hükümetinin erişim engelleme yetkisini hukuksuz bir şekilde basın ve ifade özgürlüğünü ihlal ederek kullandığını belirtti ve bazı maddeleri geçersiz kıldı. Şimdi getirilen yeni pakette görüyoruz ki, AKP AYM’nin iptal ettiği maddeleri canlandırarak, daha ağır cezalarla Meclis’e sunuyor. Yine sansürde ısrar ediyorlar! İçeride ve dışarıda yaptıkları hukuksuzlukların bilinmesini istemiyorlar. Bu nedenle yeni pakete daha ağır cezalar ve yeni sansür düzenlemeleri ekleyerek sunmuşlar. AKP, Anayasa’yı ve temel hakları yok saymaya devam ediyor” dedi.
AYM ‘İHLAL’ DİYOR, AKP SANSÜRDE ISRAR EDİYOR!
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, mayıs ayına ait Basın Özgürlüğü Raporu’nda erişim engellemelerindeki artışa vurgu yaparken, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararına rağmen Meclis’e taşınan ‘internette erişimin engellenmesi’ ile ilgili düzenlemelere tepki gösterdi.
Meclis’e sunulan 10. Yargı Paketi, infaz değişikliklerinin yanı sıra 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda da değişiklikler öneriyor. Bu teklifle, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararları doğrultusunda, kanunun ‘kişilik haklarının ihlal edilmesi’ başlıklı 9. maddesi yeniden düzenleniyor.
“HUKUKSUZCA ÇEVİRDİKLERİ DOLAPLARI GİZLEYECEKLER”
Düzenlemenin ifade ve basın özgürlüğü ihlallerini ortadan kaldırmak yerine sansürü daha da artıracağına dikkat çeken Çakırözer, şu ifadeleri kullandı:
“AKP, Anayasa Mahkemesi’nin verdiği ihlal kararlarını göz ardı eden, cezai yaptırımları daha da ağırlaştırarak temel hak ve özgürlükleri kısıtlayan yeni bir sansür düzenlemesiyle Meclis’e taşındı. Hem Anayasa’ya hem de Anayasa Mahkemesi’nin ‘ihlal kararlarına’ açıkça aykırı olan, cezai yaptırımların daha da ağırlaştırıldığı bir düzenleme ile karşı karşıyayız. AYM, özellikle BTK Başkanı’na tanınan ‘içeriği kaldırma yetkisinin yargı denetiminden yoksun olduğu ve masumiyet karinesine aykırılık’ uyarısını dikkate almadı. Daha önce olmayan ‘bant daraltma’ gibi yeni ağır yaptırımlar getirildi. Sulh ceza hakimliklerine başvuru ve itiraz mekanizmalarındaki yapısal sorunlara da hiçbir çözüm üretilmedi. Aksine, cezai yaptırımların ağırlaştırıldığı, ihlallerin yargı tarafından değil, adeta idari düzeyde belirlenmeye devam ettiği yeni bir sansür düzenlemesine maruz kalıyoruz. AKP, daha önce çıkardığı erişim engelleme yetkisi ile yolsuzluk, rüşvet, istismar, torpil iddialarını konu alan on binlerce haber ve sosyal medya içeriğine erişimi engelledi. AYM bu engellemelerin basın ve ifade özgürlüğüne aykırı olduğuna ve Anayasa ihlali olduğuna hükmederek, kanunun bazı maddelerini iptal etti. Ancak AKP, bu maddeleri yeniden Meclis’e getiriyor. Çünkü içeride ve dışarıda çevirdikleri dolapların bilinmemesini istiyorlar. Bant daraltma, arama motorlarından isim çıkarma yaptırımı ve BTK başkanına ‘yayından çıkarma’ yetkisi ile milyonların haber alma haklarını yok sayacak bu sansür düzenlemesine Meclis’te karşı duracağız!”
GAZETECİLER 90 KEZ HAKİM KARŞISINDA
Çakırözer, AK Parti iktidarında ifade ve basın özgürlüğü ihlallerinin her ay arttığını belirterek, mayıs ayı basın özgürlüğü bilançosunu şu şekilde sıraladı:
- Gazeteciler mayıs ayında 90 kez hakim karşısına çıkarken; Furkan Karabay ve İlave TV sunucusu Arif Kocabıyık, sosyal medya paylaşımları ve YouTube kanalındaki yorumları gerekçe gösterilerek tutuklandı.
- Gazeteci Barış Pehlivan’a Kilis Adliyesi’ndeki bir savcı hakkında yaptığı haber nedeniyle bir yıl üç ay hapis cezası verilirken, Bianet editörü Evrim Kepenek de 2 yaşındaki bir çocuğun cinsel istismar sonucu öldüğü iddiasını haberleştirdiği için 10 ay hapis cezasına çarptırıldı.
- Gazeteciler Altan Sancar, İsmail Arı, Sedef Kabaş, Yılmaz Özdil ve Gülistan Dursun hakkında sosyal medya paylaşımları ve yorumları gerekçesiyle soruşturma açıldı.
- Gazeteciler Nazım Daştan ve Cihan Bilgin’in öldürülmesini protesto eden gazeteciler ifadeye çağrıldı.
HABER TAKİBİNE GÖZALTI, HABERE TEHDİT, HEDEF GÖSTERME
Gazetecilere yönelik gözaltı, tehdit ve hedef göstermelerin mayıs ayında da sürdüğü görüldü.
- İstanbul’da 1 Mayıs kutlamalarını takip eden gazeteciler barikatla engellendi.
- Boğaziçi Üniversitesi’ndeki eylemleri izleyen T24 muhabiri Can Öztürk gözaltına alındı.
- Kuzey Kıbrıs’tan gazeteci Ayşemden Akın, 2022 yılında öldürülen yasa dışı bahis baronu Halil Falyalı’nın ‘finans müdürü’ olarak bilinen Cemil Önal ile yaptığı röportajlar nedeniyle hedef gösterildi. Akın’a destek amacıyla gazeteciler imza kampanyası başlattı.
- Gazeteci Fatih Altaylı, BirGün muhabiri İsmail Arı ve gazeteci Osman Çaklı, yaptıkları haber ve paylaşımlar nedeniyle tehdit edildi.
- İstanbul Güngören’de meydana gelen şüpheli patlamayı haberleştiren Haber Global Muhabiri Rabia Azra Sözcü ve kameraman Alperen Ulukuş saldırıya uğradı.
KANALLARA “ÖZGÜR ÖZEL” CEZASI…
- RTÜK, mayıs ayında Halk TV, SZC TV, TELE 1 ve NOW TV’ye ceza kestiklerini açıkladı. Halk TV ve SZC TV’ye CHP Genel Başkanı Özgür Özel’e yapılan yumruklu saldırı haberlerinde ‘Özgür Özel bir saldırıya açık hale mi getirildi?’ sorusu ceza gerekçesi olarak gösterildi. Tele 1 ise KKTC’deki mafya ve yolsuzluk haberlerinin Türkiye’deki uzantılarına ilişkin iddialar dolayısıyla ceza aldı.
- Cumhurbaşkanı adayı ve İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından ülke genelinde başlayan mitingleri yayınladığı gerekçesiyle mart ayında 10 gün yayın durdurma cezası verilen SZC TV’ye yönelik karartma kararı mayıs ayında bildirildi. Ancak Mahkeme, 10 günlük ekran karartma cezası için yürütmeyi durdurma kararı verdi.
- KRT TV hakkında Enver Aysever’in sunduğu bir programda Osmanlı padişahı 2. Abdülhamid’e yönelik ifadelerle ilgili inceleme başlatıldığı bildirildi.
SİYASETÇİNİN, GAZETECİNİN, SANATÇININ HESABINA ULAŞILAMIYOR!
Mayıs ayında ifade ve basın özgürlüğü alanında yaşanan ihlaller devam ederken, Anayasa Mahkemesi’nin ‘basın ve ifade özgürlüğüne ağır müdahaleler teşkil ettiği’ gerekçesiyle iptal ettiği ‘kişilik hakları ihlali’ maddesine dair Meclis’e gelen düzenleme dikkat çekti. İfade ve basın özgürlüğü ihlallerini ortadan kaldırması gereken düzenleme; BTK başkanına ‘içeriğin yayından çıkarılması’ yetkisi, bant daraltma ve arama motorlarından isim çıkarma gibi ‘sansürü’ artırıcı ağır yaptırımlar içeren maddelerle Meclis’e sunuldu.
Mayıs ayına damgasını vuran bir diğer gelişme ise milyonların Cumhurbaşkanı Adayı ve tutuklu İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun X hesabına getirilen erişim engeliydi. CHP’nin boykot sitesi 3. kez erişime engellendi ve tutuklu gazeteci Furkan Karabay’ın X hesabına erişim engellendi.
Birçok gazeteci ile yayıncı Jahrein’in YouTube hesapları da erişime kapatıldı. Grup Yorum’un, 2006-2024 yılları arasında YouTube’da yayınlanan 454 videosuna da erişim engellendi.
Ekrem İmamoğlu’nun diplomasının iptaline dair raporu hazırlayan akademisyenin haberleri, hayvanlara işkence haberleri ve Ayşemden Akın’ın, Halil Falyalı’nın eski finans müdürüyle gerçekleştirdiği röportajlar da mayıs ayında erişime engellendi.
