İki Yıldırım Çarpışırsa Ne Olur? Bilim İnsanları İlk Kez Gözlemledi

30 Ocak 2023 tarihinde, gökyüzünde iki yıldırımın çarpışmasından 31 mikrosaniye önce yüksek enerjili bir gama ışını patlaması meydana geldi.

Bu çarpışma, yerden yaklaşık 800 metre yükseklikte gerçekleşti. Gama ışını patlaması çok kısa sürdü; yalnızca 20 mikrosaniye devam etti, ancak araştırmacılar bu anı yerde bulunan gelişmiş sensörlerle kaydetmeyi başardı.

İlk Kez Dünya’daki Sistemlerle Gözlemlenebildi

Japon bilim insanları tarafından gözlemlenen bu gama ışınları, genellikle uzaydaki süpernova patlamaları sırasında görülen türden patlamalara benzemektedir. Ancak bu patlamalar çok daha küçük boyutlardadır. Dünya’da oluşan bu tür patlamalara “karasal gama ışını patlamaları” (TGF) adı verilmektedir.

Normalde TGF’ler uzaydaki uydularla tespit edilebiliyor, fakat bu olayda oluşan patlama saniyeden çok daha kısa bir süre boyunca sürdüğü için kesin bilgi elde etmek mümkün olmuyordu.

Artık, ilk kez Dünya’da kurulan sistemlerle bu patlamaları doğrudan ve senkronize bir şekilde gözlemlemek mümkün hale geldi.

Nasıl Mümkün Oldu?

Araştırmacılar, optik, radyo frekansı ve yüksek enerjili sensörler içeren çoklu bir gözlem sistemi kullanarak bu gama ışını patlamasını gözlemleyebildiler. Özellikle yıldırımı çekme potansiyeline sahip yapılar hedef alındı.

Bu yöntemle, yıldırımlardan biri yukarıdan aşağıya doğru inerken, diğeri kulenin ucundan yukarıya doğru yükseldi. İki yıldırım çarpışmadan hemen önce sistem, gama ışını patlamasını algılayarak kaydetti.

Gama Işınları Nasıl Oluşuyor?

Gama ışınlarının oluşumu, bir teoriye göre fırtına bulutlarının doğal parçacık hızlandırıcılar gibi davranarak elektronları neredeyse ışık hızında hızlandırmalarına dayanmaktadır.

Bu yüksek hızlı elektronlar, atmosferdeki hava molekülleriyle çarpıştıklarında gama ışınları ortaya çıkmaktadır. Hatta bazı bilim insanları, bu süreçte antimadde oluşabileceğini dahi öne sürmektedir.