Türkiye’nin modern mimarlık tarihine yön veren yapılarından biri olan Cinnah 19 Apartmanı, mimari estetiğiyle dikkat çekiyor. 1957 yılından bu yana hiçbir değişiklik geçirmeden bugüne ulaşan bu yapı, mimar Nejat Ersin tarafından tasarlanmıştır.
Başlangıçta Bayındırlık Bakanlığı Meydanlar Müdürlüğü’nde çalışanlar için inşa edilen apartman, zamanla sivil kullanıma açılmıştır. 5 katlı olan bu yapıda her katta 5 dubleks daire ile toplamda 17 daire bulunmaktadır. Apartman, Ankara manzarasına sahip bir seyir terası, barbekü alanı, her dairede bulunan şömine, terasta güneşlenme alanları ve yüzme havuzu gibi özelliklere sahiptir. Bazı daireler iş yeri, bazıları ise ev olarak kullanılırken, yapının en önemli özelliği güney cephesindeki geometrik düzenli yarı açık duvar ile güneş ışınlarını gölgeleyerek doğal ışıklandırma sağlamasıdır.
Özgün Durumunu Koruyor
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Mimarlık Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Selda Bancı, Cinnah 19 Apartmanı’nın dönemine göre ütopik bir yapı olduğunu belirterek, “Cinnah 19, özgün ismiyle Meydanlar Müdürlüğü İşçileri Yapı Kooperatifi, havaalanında çalışan mühendis ve mimarlara konut oluşturmak amacıyla mimar Nejat Ersin tarafından 1956-57’de tasarlanmaya başlanmış ve 1960’larda yapımı tamamlanmıştır. Mimar Nejat Ersin, bu binayı inşa etmeden önce kitapları ve dergileri incelemiştir.”
Dönemin önemli mimarları Le Corbusier, Oscar Niemeyer, Lucio Costa, Edward Durell Stone gibi isimlerin eserlerini incelediğini vurgulayan Bancı, “Özellikle Le Corbusier’nin ikamet blokları, dubleks daireler ve Edward Durell Stone’un güneş kırıcıları Nejat Ersin’in büyük ilgisini çekmiştir. Bu nedenle Cinnah 19, 20’nci yüzyıl modern mimarlığının Türkiye’deki özgün örneklerinden biri olup orijinal durumunu korumaktadır. Yapıda yapısal değişimler söz konusu değildir.”
‘Modern Mimarlığın Türkiye’deki Önemli Örneklerinden’
Cinnah 19 Apartmanı’nın çatı terasındaki sosyal alanların, Türkiye’deki modern mimarlığın ilk örneklerinden olduğunu vurgulayan Bancı, “Yapının en belirgin özelliklerinden biri olduğumuz iç sokaktır. Güney cephesinde bulunan bu iç sokaktan dairelere giriş sağlanır. Nejat Ersin’in Stone’dan ilhamla tasarladığı brise-soleil güneş kırıcıları mekanda ışık ve gölge etkileri yaratmaktadır. Bu alan, gün ışığının ve temiz havanın dolaylı olarak girebildiği yarı açık bir mekana dönüşmüştür.”
‘Celal Bayar ve Adnan Menderes’in Dikkatini Çekmiş’
Cinnah 19 Apartmanı’nın dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Başbakan Adnan Menderes’in de dikkatini çektiğini söyleyen Selda Bancı, “Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Başbakan Adnan Menderes, yapının önünden geçerken ilgileri çekmiş ve mimar Nejat Ersin’i bilgilendirmek üzere çağırmışlardır. Mimar ve mühendisler için inşa edildiğini öğrenince ilgiyle karşılamışlardır. Yapının ön ve arka cephesinin kapanmaması için belediyeye istimlak bildirilmiş, 1960 darbesi sonrasında 1964-1965 yıllarında yapılan düzenleme ile istimlak kaldırılmıştır.”
‘Bu Yapıları Gelecek Nesillere Aktarmakla Görevlüyüz’
20’nci yüzyıldan kalma önemli sivil mimari örneklerin Ankara’da yıkılma riskiyle karşı karşıya olduğunu vurgulayan Bancı, “Kentsel dönüşüm gibi girişimlerle apartmanların yıkılması süreci yaşıyoruz. Ancak bu yapılar yaşamsal kültürün kanıtıdır ve bizler bu yapıları koruyarak gelecek nesillere aktarmakla yükümlüyüz. Mimarlar Derneği 1927, bu yapıda yer alarak mimarlık kültürünün gelişimine katkı sağlamaktadır.”
Cinnah 19’da bugün konutların yanı sıra ofisler, sanat galerileri ve 6 aile bulunmaktadır. Apartman, sosyal medyada da popülerdir ve gün içinde çeşitli ziyaretçiler ağırlamaktadır. İç mekanlarını fotoğraflamak isteyen birçok öğrenci ve yurt dışından gelen misafirler de burayı ziyaret etmektedir. Mimarlar Derneği 1927, yapının tanıtımında rol üstlenmektedir. Ancak, yapılar zamanla yaşlanmakta ve düzenli bakıma ihtiyaç duymaktadır.”
