Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Su Ürünleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Çevik, 1500’e yakın türü bulunan köpek balıklarının dünya genelinde popülasyonunun yarı yarıya azaldığına dikkat çekti. Prof. Dr. Çevik, “Köpek balığının etinin yanı sıra özellikle karaciğeri çok değerlidir. Kozmetik sanayisinde kullanılan bu maddelerin yanı sıra derisinden zımpara ve dekorasyon malzemeleri üretilmektedir. Ayrıca dünya genelinde köpek balığı ile beslenen birçok ülke bulunmaktadır. En popüler meziyet ise köpek balığı yüzgeci çorbasıdır. Bu hayvanların nesli tükenme tehlikesi altındadır. Yok olurlarsa deniz ekosistemi büyük bir çöküş yaşayacaktır.” dedi.
Dünya genelinde köpek balığı popülasyonunun azalma gösterdiğini vurgulayan Prof. Dr. Cem Çevik, 1500’e yakın köpek balığı türü bulunduğunu ve bunların çoğunun koruma altında olduğunu belirtti. “Akdeniz’deki köpek balıklarının yaklaşık yarısının koruma altında olduğunu söyleyebilirim. Akdeniz’de yapılan araştırmalarda köpek balığı popülasyonunun ciddi şekilde azaldığı tespit edildi. Bazı türlerde lokal yok oluşlar yaşanıyor. Bu sebeple Avrupa Birliği ve Tarım Bakanlığımız, birçok türün yakalanmasını, teknede bulundurulmasını ve karaya çıkarılmasını yasakladı. Ancak kaçak avcılığı hala devam ediyor. Bunlar kırmızı listeye alınmış ve nesli tükenme tehlikesi bulunan türlerdir.” diye konuştu.
‘Popülasyondaki Azalmanın Nedeni Avcılık’
Köpek balıklarındaki popülasyon azalmasının başlıca nedeninin aşırı avcılık olduğunu sözlerine ekleyen Prof. Dr. Cem Çevik, “Aşırı avcılık büyük bir sorun teşkil etmektedir. Özellikle Akdeniz dışındaki Afrika ve Asya ülkelerinde köpek balığı yüzgecine yönelik büyük bir talep var. Bu talep nedeniyle dünya genelinde 150 milyon ile 250 milyon kıkırdaklı balığın avlandığı bilgisi mevcuttur. Kıkırdaklı balıkların etinden, sütünden, her şeyinden yararlanılıyor. Örneğin, bu balıklardan çorba bile yapılıyor.” ifadelerini kullandı.
‘Afrika ve Asya’da Yüzgeçlerinden Çorba Yapılıyor’
Köpek balıklarının başta yüzgeçleri olmak üzere birçok organının çeşitli sektörlerde yoğun olarak kullanıldığını vurgulayan Çevik, “Köpek balığının etinin yanı sıra, özellikle karaciğeri çok değerlidir ve kozmetik sanayisinde sıkça kullanılmaktadır. Bunun yanında derisinden zımpara ve dekorasyon malzemeleri üretiliyor. Dünyada birçok ülke doğrudan köpek balığı ile besleniyor. Bazı Afrika ve Asya ülkelerinde köpek balığı eti oldukça yaygın bir tüketim maddesi. En popülerleri ise köpek balığı yüzgeci çorbasıdır. Bu nedenle köpek balıkları maalesef yoğun avlanmaya maruz kalıyor.” dedi.
‘Köpek Balıkları Yok Olursa Deniz Ekosistemi Çöker’
Köpek balığı ile ilgili toplumsal algının film ve medyadan etkilendiğine değinen Prof. Dr. Cem Çevik, dünyada köpek balığı saldırıları sonucu ölen insan sayısının yılda yalnızca 10 kişi civarında olduğuna dikkat çekti. “Bu ölümlerin büyük kısmı Güney Amerika, Güney Afrika ve Avustralya’da gerçekleşmektedir. Hayvanlar tarafından öldürülen insan sayısının düşük olması dikkat çekici. Deniz ekosisteminin besin piramidinin en üstünde yer alan köpek balıkları, alttaki tüm canlıların populasyonunu kontrol eden bir yapıya sahiptir. Bu canlıları yok edersek, alttaki türlerde aşırı çoğalma olur ve bu ekosistem çöker.” ifadelerini kullandı. “Köpek balığı filmleri insanların korku hissetmesine yol açıyor. Oysaki denizde köpek balığı ile karşılaşma ihtimali milyonda bir oranında ve çok düşüktür. Köpek balıkları alacakaranlıkta beslendikleri için, bizim varlığımızı bile fark etseler bile saldırma ihtimalleri son derece düşük.” şeklinde konuştu.
Neslin Tükenme Tehlikesine Karşı Çalışma Başlattılar
Kıkırdaklı balıkların korunması ve popülasyonun artması için Mersin, Taşucu, Silifke ve İskenderun körfezlerinde kemane balıkları ve özellikle kum köpek balıklarının üreme ve yavru bakım alanlarını tespit etmek amacıyla çalışmalar başlattıklarını ifade eden Prof. Dr. Çevik, bu alanların tespitinin tamamlanmasının ardından korunması için gerekli girişimlerin başlatılacağını açıkladı.
