ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz ay yaptığı “Kurtuluş Günü” konuşmasında açıklanan küresel gümrük tarifeleri ile ilgili olarak, “istihdam ve fabrikalar geri dönecek” ifadeleri ile dikkat çekmişti. Trump’ın özel olarak vurguladığı ürünlerden biri ise iPhone’lar oldu.
Trump, sosyal medya platformu Truth Social’da yaptığı paylaşımda, “Apple CEO’su Tim Cook’a uzun zaman önce belirttim: Amerika Birleşik Devletleri’nde satılacak iPhone’lar burada üretilmeli. Hindistan veya başka bir yerde değil. Aksi takdirde Apple, yüzde 25’lik bir gümrük vergisi ödemek zorunda kalacak” şeklinde konuştu.
“Fiyatlar Üçe Katlanabilir”
Ancak finansal hizmetler şirketi Wedbush Securities’in global teknoloji araştırmaları direktörü Dan Ives, bu talebin ekonomik gerçeklerle bağdaşmadığını belirtti. CNN’e yaptığı açıklamada, iPhone üretiminin ABD’ye kaydırılmasının maliyetleri üç kat artırabileceğini ifade etti.
“İlk olarak Batı Virginia veya New Jersey’de bir üretim tesisi kurarsanız, bu telefonlar 3 bin 500 dolara mal olur” diyen Ives, sadece tedarik zincirinin yüzde 10’unun ABD’ye kaydırılmasının bile Apple’a yaklaşık 30 milyar dolara ve en az üç yıla mal olacağını belirtti.
Tedarik Zinciri Asya’ya Kaydı, Apple Tasarıma Odaklandı
Akıllı telefon parçalarının üretimi ve montajı, onlarca yıl önce Asya’ya kaydırıldı. ABD’li firmalar, daha yüksek kâr marjı sunan yazılım geliştirme ve ürün tasarımına yönelmişti. Bu strateji, Apple’ı dünyanın en değerli şirketlerinden biri haline getirdi.
Apple hisseleri, Trump’ın başkanlığa başladığı Ocak ayından bu yana %14’ten fazla değer kaybetti. Bu düşüşte, Trump’ın uyguladığı tarifelerin Apple’ın büyük ölçüde Çin ve Tayvan’a bağlı olan tedarik zinciri üzerindeki olası etkileri önemli bir rol oynadı.
iPhone’un Parçaları Asya’dan, Montajı Çin’de
iPhone’larda kullanılan çipler büyük oranda Tayvan’da üretilirken, ekran panelleri Güney Kore’den, bazı parçalar ise Çin’den temin ediliyor ve nihai montaj işlemleri genellikle Çin’de gerçekleştiriliyor.
Trump yönetimi, yarı iletken içeren akıllı telefonlar ve elektronik cihazları Çin’e yönelik “karşılıklı” tarifelerden muaf tutmuş olsa da, Apple hâlâ Çin’in sentetik uyuşturucu ticaretindeki rolü nedeniyle yüzde 20’lik ek gümrük vergilerine maruz kalıyor.
Apple’dan 500 Milyar Dolarlık Yatırım Planı
Apple CEO’su Tim Cook, şirketin son mali çeyrek raporunda, ABD’ye ithal edilen iPhone’ların büyük bir kısmının artık Hindistan’dan gönderileceğini duyurdu. Tarife kaynaklı ek maliyetin ise yalnızca bu çeyrekte 900 milyon dolara ulaşabileceği ifade edildi.
Apple, Şubat ayında yaptığı açıklamada, önümüzdeki dört yıl içerisinde ABD’ye 500 milyar dolarlık yatırım yapmayı planladığını bildirdi. Bu yatırım, Çin dışındaki üretim üslerini genişletme ve tarifelerden kaçınma amacını taşıyor.
Apple, üretimini Çin dışına kaydırmak için Hindistan ve Brezilya’ya yönelmiş durumda. Ancak Deepwater Asset Management’ın yöneticisi Gene Munster’a göre, Apple’ın yüksek oranlı tarifelere karşı fiyatları artırmadan direnmesi oldukça zor.
Munster, “Tarife oranı yüzde 30’un altında olduğunda, Apple önemli ölçüde bu maliyeti üstlenir. Ancak bir noktada bu maliyetler kullanıcıya yansıtılmak zorunda kalacaktır” ifadelerini kullandı.
