Artvin’in Gürcistan sınırındaki Kemalpaşa ilçesinde esnaf, son yılların en durgun dönemini yaşıyor. Gürcü turistlerin azalması, ilçedeki ticareti neredeyse durma noktasına getirdi.
Kemalpaşa’da optik dükkanı işleten Kardelen Yılmaz, işlerin geçen yıla göre ciddi oranda düştüğünü belirterek şunları ifade etti:
“Optik sektöründeyim, bir dükkânım var. Geçen seneye göre işlerimiz ciddi oranda düştü. Gürcistan sınır kapısına yakınız ama artık Gürcüler gelmiyor. Muhtemelen orada çok fazla mağaza açıldı, bu yüzden buradaki mağazaları tercih etmiyorlar. Maliyetlerimiz çok yüksek ama satışımız yok. Gelen müşteriler sadece bakıyor, alışverişlerini genellikle internet üzerinden yapıyorlar. Dükkanı açıyoruz, tüm gün oturuyoruz ve sonunda kapatıyoruz. Boşuna elektrik parası ödüyoruz, başka da bir şey olmuyor”
Mehmet Ali ise altyapı eksikliklerinin turist sayısındaki düşüşün önemli sebeplerinden biri olduğunu dile getirdi.
Esnafın bitme noktasına geldiğini vurgulayan Ali, şöyle konuştu:
“Turist gelmiyor. Nedenlerinden biri, burada insanların gidebileceği bir tuvaletin bile olmaması. İlerde bir tane var ama orası da kullanılacak gibi değil. Burası turistik bir alan, öyle değil mi? Turist buraya niye gelsin? Güzel şeylerin olması, etkinlikler, gezilecek alanlar olması lazım. Burada sosyal aktivite yapabileceğimiz hiçbir yer yok. Turist gelmeyince biz de iş yapamıyoruz. Vergimizi veriyoruz ama satışlar az olduğu için vergileri ödemekte zorlanıyoruz”
“Çin Pazarı Batum’a Girmiş Deniliyor”
Esnaf Yaşar Altunkaya ise artan dolar bazlı kiraların esnafı zora soktuğunu ifade etti:
“Sezon yaklaşıyor, havalar ısınıyor ama değişen bir şey yok. Şu anda piyasada kiralar dolar bazında arttı. Eskiden kira TL’ydi, şimdi dolar üzerinden kira isteniyor. Esnaf, eleman parasını bile ödeyemiyor. Bazı dükkan sahipleri iş yapamadığı için dükkanlarını kapatacak ama mallarını gönderecek kargo parasını bile bulamıyorlar. Benim kendi şubem var, birini satışa çıkardım ama bugüne kadar kimse ‘Kaça satıyorsun’ diye bile sormadı. Korkunç derecede iş yok. Siftahsız dükkan kapatanlar var. Sadece bazı tekstil grupları iş yapıyor, ama diğer sektörlerde, özellikle giyim ve ayakkabı dışındakilerde durum çok kötü. Gürcüler gelmeye başladı ama bizim beklediğimiz gibi değil. Şu anda Gürcüler 100 Lari bozdurup, bin 400 TL alıyorlar ve bu parayla marketi boşaltıp gidiyorlar. Çin pazarı Batum’a girmiş deniliyor. Eğer bu doğruysa, bizim onlarla rekabet şansımız hiç yok. Orada 10 Lari’ye ayakkabı satıyorlar. Dayanıklılığı az ama görüntüsü iyi olduğu için gençler aldanıyor ve Kemalpaşa’ya gelmiyorlar. Gümrük vergisi de arttı. Gümrükte turistlere kolaylık sağlanmalı, çünkü orada kuyruk oluşuyor ve bu yüzden turist gelmiyor. Esnaf arkadaşlarımız da gelen turistleri iyi karşılamalı, indirim yapmalı. Eski pazar geri gelir mi, bilemem”
Normalde durak bile müşteri bekleyecek boşluk olmadığını belirten Taksici Talip Gümüşkaya şunları sarf etti:
“İşlerimiz çok kötü. Gürcüler gelmediği için doğal olarak Kemalpaşa esnafı da zor durumda. Geçen senelere göre işlerimiz çok düştü. Gıda pahalı, giyim pahalı, her şey pahalı. Sarp Sınır Kapısı’ndaki giriş ücreti de yüksek. Ülkenin hali ortada, başımızdakiler düzeltirse belki işler normale döner. Bu zamlara kimse dayanamıyor. Esnafımız resmen ağlıyor”
Alkollü içecek satışı yapan Sedat Yıldız ise fiyat farklarının esnafı zorladığını dile getirdi:
“İşler çok kötü, henüz yaz sezonu başlamadı ama yine de kimse alışveriş yapmıyor. Kimse alkol almıyor. Her ne kadar zevk için içiliyor dense de, insanlar artık ihtiyaçtan içmeye başladı. Bu zamlar insanları strese sokuyor. Sınırın hemen ötesinde alkol fiyatları bizim sattığımız fiyatların çok altında. Bizde 2 bin TL’ye sattığımız ürünler orada 700 TL. Doğal olarak insanlar Gürcistan’dan alıyor. Sınırın ötesindeki ‘free shop’larda vergisiz alkol satılıyor. Biz vergi, muhasebe, kira ödüyoruz ama müşteri vergisiz ürünü tercih ediyor. Giriş ücreti ödeseler bile yine de daha ucuza geliyor”
