Esad Gitti, Metal Dedektör Geldi: Suriyeliler Altın Arayışında

Suriye’de Beşar Esad’ın yönetiminin sona ermesiyle birlikte, ekonominin nasıl düzeltileceği konusu ön plana çıktı. 13 yıllık iç savaş sonrası, ülkede geriye kalan enkaz ve yoksulluktan mustarip olan bazı insanlar, kendi yöntemleriyle altın arayışına girdi: Geceleri metal dedektörle hazineleri bulmaya çalışıyorlar…

İngiltere merkezli finans gazetesi Financial Times’ın aktardığına göre, hem başkent Şam’da hem de kırsal bölgelerde erkekler, ellerinde kazma, kürek ve haritalarla özel çiftliklere girerek, savaş öncesi ve sırasında gömülen değerli eşyaları bulmanın peşine düştü.

Kazımak Hâlâ Yasak Ama…

Kendini “profesyonel” hazine avcısı olarak tanıtan 67 yaşındaki Ebu Wael, FT’ye verdiği demeçte, “Esad dönemi boyunca hazine avına çıkmak geceleri yakalanma korkusuyla imkansızdı.” yorumunda bulundu. Esad yönetimi döneminde metal dedektör satışlarının yasak olduğunu da hatırlatıyor.

Buna rağmen, bu yıl başkentte sadece metal dedektör satan yeni dükkanların açıldığı bildiriliyor. FT’nin haberine göre, bu dükkanların vitrinleri Suriye bayrakları ve altın külçeleriyle donatılmış durumda; fiyatları ise 10 bin dolara (390 bin lira) kadar çıkabiliyor.

Esad’ın düşüşünün ardından kurulan geçici hükümetin basın ofisinden bir yetkili, kazı çalışmalarının “teknik olarak hâlâ yasadışı” olduğuna dikkat çekse de, “Hükümet bunu görmezden gelmek zorunda çünkü herkesin peşine düşecek ve her yere devriye gönderecek hali yok.” ifadelerini kullandı.

Gözlerini Hicaz Demiryolu’na Diktikleri

Birçok Suriyelinin, ülkelerinin birçok medeniyetin beşiği olduğunu düşünerek gömü bulacaklarına inandığı belirtiliyor. Perakendeciler, bununla birlikte bazı insanların bu faaliyetleri sadece hobi olarak yaptığını vurguluyor. Hatta çocuklar için de küçük metal dedektörler satıldığı haber ediliyor.

Uzmanlara göre, altın arayanlar genel olarak Hicaz Demiryolu’na odaklanmış durumda. 20. yüzyılın başlarında faaliyette olan bu demiryolu, Şam’ı Medine’ye bağlıyordu. Bazı Suriyeliler, Osmanlı güçlerinin 1917’de Kudüs’teki yenilgisinin ardından altınlarını bu bölgeye gizlediğine inanıyor.

300 Bin Tarihi Eser Gizli Lokasyonlarda

Diğer yandan Suriye’deki müzeler, Antik Yunan heykelleri ve ikinci yüzyıldan kalma duvarlar da dahil olmak üzere yüz binlerce tarihi eser barındırıyordu.

İç savaş sırasında, bu eserlerden yaklaşık 300 bininin gizli yerlere saklandığı söyleniyor. Bazı eserler, 2018 yılında savaşın duraklamaya başlamasının ardından yeniden ulusal müzede sergilenmeye başlamıştı.

Savaş döneminde tarihi eserlerin ne kadarının çalındığı ve yağmalandığı ise bilinmiyor. Antika uzmanları ve yerel haber kaynakları, çalınan altın taçlar ve sikkelerin Türkiye üzerinden dünyanın diğer bölgelerine taşındığını iddia ediyor.

Hazine Avlarını Komşu Ülkelere de Taşıyabiliyorlar

Satılan dedektörlerin Alman, Çin ve Amerikan yapımı olduğu belirtildi. Bölgedeki perakendeciler, artan ilgiyi sosyal medya gibi platformlardan da kazanca dönüştürmeye çalışıyorlar.

Örneğin Financial Times’a göre, Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki bir dükkan, Suriye’nin taşlı ve bazaltik toprak yapısına uygun metal dedektörler sunduklarını iddia ediyor.

Satıcılar, bazı Suriyelilerin hazine avlarını komşu ülkelere bile taşıyabildiğini vurguluyor.