Don öncesinde ton başına 4 bin 700 dolar seviyesinden ihraç edilen kayısı, şu an kalitesine göre 8-10 bin dolar arasında işlem görüyor.
Malatya Ticaret Borsası (MTB) Başkanı Ramazan Özcan, zirai donun Malatya tarımı üzerindeki etkilerini şu sözlerle açıkladı:
“Malatya’da arpa ve buğday haricindeki neredeyse tüm meyvelerimizi kaybettik. Ancak genel olarak en büyük zararı kayısı gördü. Bu yıl yaş kayısı miktarının 700 bin ton olmasını bekliyorduk. O gece meydana gelen zirai don nedeniyle ürünün yüzde 100’ünü kaybettik. Kurutulmuş kayısıda ise yaklaşık 160 bin ton zararımız var. Ekonomik olarak, genel değerlendirmelere bakıldığında Malatya için 700-750 milyon dolara yakın bir zarar söz konusu.”
‘Çok Sert Bir Değişim Söz Konusu’
Şu anda işletmelerimiz düşük kapasiteyle faaliyet göstermeye devam ediyor. İhracatçılar, ürün temininde ciddi sorunlar yaşıyor. İthalatçılar da krizin farkında olduğundan, fiyatlarda çok sert bir değişim söz konusu. Bu duruma uyum sağlamak zaman alacak gibi görünüyor. İthalatçılar krizi anlamaya çalışırken, ihracatçılar da durumu aktarmaya çalışıyor. Fiyatlardaki bu farklılık, her iki tarafın doğru analiz çabası nedeniyle kayısı ihracatında büyük bir dönüşüm henüz gerçekleşmedi. Don öncesi kayısının ton başına 4-5 bin dolar aralığında alıcı bulduğunu belirtelim.”
Özcan, daha önce kayısının tonunun ortalama 4 bin 700 dolara ihraç edilirken, şu an 8-10 bin dolar arasında işlem gördüğünü dile getirdi.
‘Problem Yaşıyoruz’
Kayısı esnafı Mehmet Şimşek, üretici ve esnafın zor durumda olduğunu belirterek, şu ifadeleri kullandı:
“Üreticiler, ‘gelecek yıl mahsul olmayacak’ görüşünde. Üreticiler çok etkilendi. Esnaf, ihracatçı satışlarda zorluk yaşıyor, fiyatlardaki artış sebebiyle sorunlarla karşılaşıyoruz. Alım ve satım süreçlerinde sıkıntılar yaşıyoruz. Dondan önce fiyatlar ortalama 100-150 lira bandındaydı. Dondan sonra ise fiyatlar 300-350 liraya kadar yükseldi. 250 liradan 350 liraya kadar ürün piyasada mevcut. İç piyasa ürünleri, jumbo ürünler ise biraz daha yüksek fiyatlı. Sarı kayısıda iç piyasada fiyatlar 450 ila 550 lira arasında değişiyor. Güneş kurusu ürünler bu yıl daha da sıkıntılı. Şu an jumbo grup güneş kurusu ürünleri 600-700 lira aralığında satılıyor.”
‘Yüzde 100 Etkilendi’
Kuru kayısı ticareti yapan Serdar Ayhan, zararın büyüklüğüne dikkat çekerek, “Türkiye’nin 43 yıldır böyle bir afetle karşılaşmadı. Don felaketinden Malatya yüzde 100 etkilendi. Dondan önce kayısı fiyatları 120 ile 150 lira arasında değişiyordu. Jumbo ürünlerde 170-180 lira, siyah ürünlerde ise 300 lira civarındaydı. Şu anda dondan sonra temiz kayısı fiyatları 250-350 lira arasında, jumbo sarı kayısı 400-450 lira, siyah kayısı ise 600 lira bandında. Şu an için talep artışı yok” diye belirtti.
Zirai don sadece meyve sebzeyi etkilemedi! Diğer ürünler de zor durumda!
TBMM’nin Zirai Don Araştırma Komisyonu üye seçimi kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.
