Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Zooloji Ana Bilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Kürşat Şahin, Artvin’in Yusufeli ilçesinde keşfettiği yeni bir kertenkele türüne, vefat eden annesi Saliha’nın ismini vererek “darevskia salihae” adıyla literatüre kazandırdı.
Uzun yıllardır sürüngenler ve amfibi canlılar üzerine çalışmalar yürüten Şahin, Kaçkar Dağları’ndaki arazi incelemeleri esnasında buldukları yeni kertenkele türü hakkında bilgi verdi.
Yusufeli ilçesindeki Barhal Vadisi’nin ilginç bir güneşlenme dinamiğine sahip olduğunu vurgulayan Şahin, burada yürüttükleri araştırmalar sırasında yeni bir kertenkele türüyle karşılaştıklarını belirtti. İlk gördüğünde desenlerinin farklı olduğunu fark ettiğini aktardı.
“Göz Göze Geldik”
Şahin, “Yeni bir tür olduğunu anlayınca büyük bir heyecan duydum. Yanımda bulunan Gümüşhane Üniversitesinde görevli Doç. Dr. Muammer Kurnaz ile göz göze geldik ve mutlulukla birbirimize sarıldık” şeklinde konuştu.
Keşfin gerçekleştirildiği Barhal Vadisi’nin güneşlenme süresinin diğer vadilere nazaran oldukça kısa olduğunu dile getiren Şahin, bu özgün ekolojik koşulların türün yaşam alanını da sınırladığını belirtti.
Diğer kertenkele türlerinin vadinin farklı bölgelerini kullandığını, keşfedilen yeni türün ise sadece küçük bir alanda güneşlendiğini aktaran Şahin, “Bu kertenkele, yalnızca 150 metrelik bir kaya bloğunda ve 5-6 metrelik bir kaya yüksekliğinde, yaklaşık 750 ila 900 metrekarelik bir alanda yaşamaktadır. Çevresindeki diğer kertenkelelerden genetik olarak oldukça uzak” dedi.
“Ailece Çok Duygulandık”
Kertenkelenin keşfeden sonra tür için taksonomik ve etimolojik bir isim belirleme sürecini anlatan Şahin, şu sözleri ekledi:
– İlk başta bulunduğu yer olan Barhal Vadisi’nin adını vermeyi düşündük. Fakat o dönemde benim için çok zordu; çünkü bir hastalık nedeniyle annemi kaybetmiştim. Trabzon’da annemi defnettikten sonra arkadaşım Doç. Dr. Muammer Kurnaz taziye ziyaretinde bulundu. O sırada babama keşfimizden bahsederek, annemin adı olan ‘Saliha’ ismini vermemizi önerdi. Ailece çok duygulandık.
– Çünkü bu, dünya için yeni bir tür. Sürüngenlerde yeni bir tür keşfetmek son derece zor, özellikle bizim ülkemizde. Genç yaşta bu türün kaşiflerinden biri olabilmek benim için büyük bir gurur. Annemin benimle gurur duyduğuna inanıyorum. Habitatı bozulmadığı sürece adıyla sonsuza kadar yaşayacak. Hepimiz göçüp gitsek de ‘Saliha kertenkelesi’ sonsuza kadar var olacak. Hala duygulanıyorum.
Keşfedilen türün bilimsel adının “darevskia salihae” olarak kaydedildiğini belirten Şahin, kertenkeleyi şimdiye kadar sadece Barhal Vadisi’nde tespit ettiklerini, bu nedenle türün neslinin tükenme riski taşıyabileceğini söyledi.
