Pamuk Üreticisi, Zorlu Bir Başlangıç Yapıyor

EMEL YİĞİT / NEFES

Türkiye, geçmişte dünya pamuk piyasasında önemli bir rol oynamış olmasına rağmen, günümüzde verimli topraklarına rağmen pamuk üretiminde dışa bağımlı hale gelmek üzere. Üreticiler, ithal pamuk ile rekabet edemiyor ve maliyetlerin pamuk tohumunu tarlaya ekmeye başladıkları andan itibaren bir yük oluşturduğu ifade ediliyor. Pamuk ekimine Nisan ayında başlanırken, toprak sıcaklığına bağlı olarak mayıs ayı sonuna kadar ekim işlemleri devam edecek. Dekar başına maliyet ise 13 bin liranın üzerine çıkarak ortalama 13.150 lira olarak belirlenmiş durumda. Bu rakam, sulama sistemleri ve enerji kullanımı gibi faktörler nedeniyle bölgelere göre daha da yükselebiliyor.

ZARAR DEKARDA 650 LİRA

Pamuk fiyatlarının son üç yılda 17-23 lira arasında dalgalandığı gözlemleniyor. Dekar başına 500 kilogram verim elde edilmesi durumunda, üreticinin alacağı miktar 12.500 lira olurken, 13.150 lira maliyet düştüğünde üretici ilk etapta 650 lira zararla işe başlamış oluyor.

Türkiye Ziraatçılar Derneği Şanlıurfa temsilcisi ve pamuk üreticisi Müslüm Ösün, Şanlıurfa’nın Türkiye pamuk üretiminin yüzde 44’ünü karşıladığını belirtirken, düşük destekler, düşük fiyat politikaları ve yüksek girdi maliyetlerinin pamukta dışa bağımlılığı artırdığını dile getiriyor. Pamuk ekim alanlarının yıllar geçtikçe azaldığını ifade eden Ösün, ithalatın da özellikle yerli üretimi olumsuz etkilediğini belirtiyor. “Sanayiciler, daha uygun fiyata buldukları ithal pamuğu tercih ediyor, ancak yerli üreticiler yüksek girdi maliyetleriyle ürettikleri pamuğu değerinde satamıyor,” diyor.

İzmir Ticaret Borsası verilerine göre, 2023-2024 sezonunda (1 Ağustos-31 Temmuz) 762.2 bin ton pamuk ithalatı gerçekleştirildi ve bunun değerine 1 milyar 548 milyon dolar ödendi. İthalat yapılan başlıca ülkeler ABD ve Brezilya olarak kaydedildi. Aynı dönemde pamuk ihracatı ise 295 bin ton ve 563.4 milyon dolar olarak gerçekleşti.

‘Pahalı Üretim, Ucuz Satış’

Müslüm Ösün, Türkiye Ziraatçılar Derneği Şanlıurfa temsilcisi, “Biz çiftçiler pahalıya üretip ucuza satmak zorunda kalıyoruz; bu durum bizi zarara sokuyor. Oysa tarımsal potansiyelimiz 1.5 milyon ton pamuk üretme ve fazlasını ihraç etme imkanı sunuyor,” ifadelerini kullanıyor. Verimlilikte dünya sıralamasında üst sıralarda yer aldığımızı vurgulayan Ösün, son yıllarda izlenen yanlış politikaların pamuk üreticilerini üretimden vazgeçmeye ittiğini, son beş yılda yalnızca bir yıl 1 milyon ton üretime yaklaşıldığını belirtiyor.

Maliyetler ve Dekar Bazında Harcamalar

– Tohum: 3 kg × 150 TL = 450 TL

– Gübre ve Zirai İlaç: 5.000 TL

– Mazot: Dekara asgari 20 litre × 47 TL = 1000 TL

– Makine ile Toplama: 2.500 TL/dekar

– Kapalı Sistem Sulama Ücreti: 3.200 TL

– İşçilik: 1.000 TL

– TOPLAM Maliyet: 13.150 TL

NOT: Maliyetler 1 dekar arazi için hesaplanmıştır ve bölgeye göre değişiklik göstermektedir. Elektrik enerjili sulamalarda, sulama girdi maliyetleri 4.000-6.000 TL/dekar arasında olabilmektedir.