

Kakao fiyatlarında keskin dalgalanmalar sürüyor.
ABD merkezli Intercontinental Exchange’de işlem gören kakao, bu yıl yüzde 34’ün üzerinde bir değer kaybıyla 7 bin 613 dolara kadar geriledikten sonra, kayıplarının bir kısmını telafi ederek 11 bin dolar seviyelerini tekrar test etti.
Kakao fiyatı, 2024 yılı sonuna ait tahminlere göre yüzde 5’in üzerinde bir kayıp yaşamasına rağmen nisan ayına göre yaklaşık yüzde 24’lük bir artış gösterdi. Bu ay içerisinde fiyatlar 11 bin 280 dolara kadar yükseldi.
Düşüş Nedenleri
Kakao üretim maliyetlerinin oldukça üzerinde işlem görmesi, yılın başlarında talebin azalmasına sebep olmuştu. Ayrıca, kakao piyasasında arz fazlası oluşacağına dair endişeler de fiyatları aşağıya çekmişti.
İyileşen arz durumu, bu nedenle kakao fiyatları üzerinde baskı oluşturmaya devam etti. Nijerya’nın kakao ihracatındaki artış, arzla ilgili endişelerin azalmasına katkı yaparak fiyatların düşmesinde etkili oldu.
Talep yönündeki kaygılar da kakao fiyatlarını olumsuz etkileyen faktörlerden biri oldu. Çikolata üreticileri Hershey ve Mondelez’in yöneticileri, “yüksek fiyatların talebi olumsuz etkilediği” uyarısında bulunarak endişeleri artırdı.
Yeni Rekor Beklentisi
Son zamanlarda kakao fiyatları, bu yıl sert düşüşlerle başlamasına rağmen, bu ay yüzde 20’den fazla bir artış göstererek tekrar 11 bin dolar seviyelerini geçti. Bu durum, “acaba kakao fiyatları yeniden rekor kırar mı?” sorularını gündeme getirdi.
Kakao fiyatı geçen yıl 12 bin 931 dolarla rekor seviyeyi test etmişti.
Kakaodaki yükselişlerin nedenlerinde, Fildişi Sahili’nde kakao ihracatının yavaşlamasının arz endişelerini tekrar ön plana çıkardığı görülüyor.
Batı Afrika’daki hava koşulları ile ilgili kaygılar da kakao fiyatlarını önemli bir şekilde yükselten bir diğer etken oldu. Afrika Sel ve Kuraklık Gözlemevi’ne göre, Batı Afrika’daki son yağışların olduğu halde Gana ve Fildişi Sahili’nin üçte birinden fazlası hala kuraklıkla karşı karşıyayız.
Ayrıca, Fildişi Sahili’nde hasadın kalitesine dair endişeler de fiyatların artışında etkili olmaktadır.
Fiyat Artışının Arkasında Yatan Sebepler
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Kakao fiyatlarındaki son dönemdeki yükselişin en önemli nedenlerinden biri Fildişi Sahili’ndeki durumdur.” ifadesini kullandı.
Dünya kakao üretiminin yüzde 70’inin Batı Afrika ülkelerinde yetiştirildiğinin altını çizen Ergezen, bunun yüzde 60’a yakınının Fildişi Sahili ve Gana tarafından sağlandığını belirtti.
Ergezen, “Son dönemlerde, özellikle Fildişi Sahili’nde az yağış alındığı için kakao rekoltesinde düşüş yaşanmamış olsa da, kalitede belirgin bir düşüş gözlemleniyor.” diye ekledi.
Fildişi Sahili’ndeki üretim kalitesinin düşük olması sebebiyle büyük çikolata üreticilerine gönderilen kakao miktarında endişeler ortaya çıktığını ifade eden Ergezen, son teslimatlarda ciddi kalite sorunlarının yaşandığını kaydetti.
Kalite Problemi ve Etkileri
Ergezen, kalitenin düşüklüğü sebebiyle kakao ürünlerinin geri iade edildiğini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Piyasada rekolte düşmemiş olsa bile, Fildişi Sahili’ndeki kalite sorunları nedeniyle arzın azalacağına dair endişeler oluştu. Yeterli kalitede kakao bulunamaması, fiyatları yukarı iten önemli faktörlerden biri.”
“Eğer kakao kalitesi düşük kalmaya devam ederse ve rekoltede yüzde 10, yüzde 20 civarında kayıplar görülürse, kakao fiyatlarında yeni zirvelerin yaşanması muhtemel.” diye ekleyen Ergezen, sürecin izlenmesi gerektiğinin altını çizdi.