Uyku, hem bedensel hem de zihinsel sağlığımız için kritik bir unsurdur. Bağışıklık sistemimizden stresle başa çıkma kabiliyetimize, görünümümüzden genel ruh halimize kadar birçok faktörü etkileyebilir.
Bu nedenle, daha iyi uyumak adına CBD yağı kullanmaktan teknoloji detoksuna kadar birçok farklı yöntem deniyoruz. Ancak, bu önerilerin ne kadarı gerçekten bilimsel verilere dayanıyor?
Uzmanlardan uyku ile ilgili yedi önemli bilgi:
1. Uyku eksikliği her zaman olumsuz değildir
Özellikle yeni ebeveynler için sevindirici bir bilgi: Arada sırada yaşanan uyku kaybı kısa vadede yarar sağlayabilir.
Uyku fizyoloğu Stephanie Romiszewski, tek gecelik uyku kaybının dopamin seviyesini artırarak kişinin daha enerjik, yaratıcı veya odaklanmış hissedebilmesine yol açabileceğini belirtiyor. Bu yöntem, hatta depresyon tedavisinde kısa süreli olarak kullanılabiliyor.
2. Uyanınca kendinizi kötü hissetmek daha fazla uykuya ihtiyaç duyduğunuz anlamına gelmez
Sabahları yorgun kalkmak, genellikle tekrar uyuma isteği doğurur. Ancak bu, “uyku ataleti” olarak bilinen doğal bir durumdur. Romiszewski, bu durumda tekrar uyumanın yeni bir uyku döngüsünü başlatarak daha kötü hissetmenize sebep olabileceğini vurguluyor. Bunun yerine, uyanıp gün ışığına çıkmayı öneriyor.
3. Ayrı odalarda uyumak her zaman daha iyi koşullar sunmaz
Bazı çiftler, “uyku boşanması” olarak adlandırılan ayrı odalarda uyuma yöntemini benimsiyor. Uyku uzmanı Dr. Sophie Bostock’a göre erkekler bir partnerle uyurken daha iyi dinlenirken, kadınlar genellikle yalnızken daha kaliteli uyku alabiliyor.
Özellikle regl dönemi ve menopoz gibi hormon kaynaklı sıcaklık değişimleri uykuyu zorlaştırabiliyor. Bu vaziyette ayrı yorganlar kullanmak bile faydalı olabilir.
4. Asıl kritik olan akşam rutini değil, sabah rutini
Belirli bir uyku saati kadar, sabah aynı saatte uyanmak da önemlidir. Romiszewski, uykuyu etkileyen temel iki mekanizmanın (uyku baskısı ve biyolojik saat) sabah alışkanlıklarıyla daha fazla ilgili olduğunu vurguluyor.
Hafta sonları geç uyanmak, hafta içindeki uyku düzeninizi bozabilir. Uyku koçu James Wilson, her gün aynı saatte uyanmanın, gece uykuya dalmayı kolaylaştırdığını ifade ediyor.
5. Uykuyu fazla düşünmek işleri karmaşıklaştırabilir
TikTok’ta ağız bantlamadan kırmızı ampüllere kadar pek çok “uyku ipucu” mevcut. Ancak bu “uyku takıntısı” uyku kalitesini olumsuz etkileyebilir. Wilson, günümüzde asıl problemin bu yanlış bilgilere çok fazla inanmak olduğunu dile getiriyor.
Romiszewski ise, “Eğer sadece lavanta spreyi, ağırlıklı battaniye ve doğru sesle uyuyabiliyorsanız, beyninize uykunun kırılgan ve karmaşık bir şey olduğunu öğretmiş oluyorsunuz” diyor.
6. Uyku takibi yapmak da problemler oluşturabilir
Akıllı saatler veya uyku yüzükleriyle uyku takibi yapmak, bazen kişinin kendini daha kötü hissetmesine neden olabilir.
Romiszewski, bu cihazların “uyku mükemmel olmalı” düşüncesini güçlendirerek “orthosomnia” adı verilen, uykuya dair endişenin uykusuzluğa yol açtığı duruma neden olabileceğini belirtiyor.
7. En önemli yatırım: yatak
Pahalı uyku teknolojilerinden ziyade öncelikle yatağınızı gözden geçirin. James Wilson’a göre iyi bir uyku için doğru yatak, yastık ve yorgan olmazsa olmazdır. Wilson, “Meditasyon uygulamaları bir yere kadar etkili olabilir, ancak boynu ağrıtan bir yastık ya da sıcak tutan bir yorgan yüzünden uyuyamıyorsanız, asıl problemi çözmemiş olursunuz” diye ekliyor.
