Malatya’da zirai don felaketi raporu: “Çiftçi yalnız, kayısı sahipsiz bırakıldı”

CHP Malatya İl Tarım Komisyonu, zirai donun ilin ekonomik durumu ile tarım ve çiftçiler üzerindeki etkilerine dair bir rapor hazırladı. CHP Malatya İl Başkanı Barış Yıldız, bir basın toplantısı düzenleyerek raporu kamuoyuyla paylaştı ve çeşitli değerlendirmelerde bulundu.

Zirai don felaketinin başta kayısı üreticileri olmak üzere, il genelindeki tüm çiftçileri olumsuz etkilediğine dikkat çeken Yıldız, şu ifadeleri kullandı:

“Bu felaketin en büyük zararı, 6 Şubat depreminin yaralarının henüz sarılmadığı Malatya’ya vurmuştur. Malatya ekonomisi, bu büyük felaketle birlikte ikinci bir depremi daha yaşamıştır. Öncelikle kayısı, ardından ceviz, badem, kiraz, üzüm ve elma bahçelerinde büyük zararlar meydana gelmiş, ağaçlar ise tamamen kuruma aşamasına gelmiştir. Zararın boyutu, birçok bahçenin en az iki yıl boyunca üretim yapamaz hale gelmesine neden olmuştur. Yaşanan bu don olayı, hem çiftçimizi hem de kentimizin ekonomisini derin etkilerle sarsmıştır. Üreticiler borçlarını ödeyemez, evine ekmek götüremez ve en kötüsü üretim yapamaz hâle gelmiştir. Geleceğe umutla bakabilmeleri ve umutlarının yeşermesi için acil taleplerin karşılanması şarttır.

“DEVLETİN YETKİLİ ORGANLARINDAN HENÜZ SOMUT BİR DESTEK YOK”

Afetten sonra devlet yetkilileri ilimizi ziyaret ederek çiftçilerin yanında olduklarını belirtmişlerdir. Her türlü yardımı sağlayacaklarına dair söz vermiş olsalar da, üzerinden bir ay geçtiği hâlde somut bir destek açıklaması yapılmamıştır. Maalesef, çiftçimiz kaderine terk edilmiştir. Üretimin sürdürülebilirliği, cari açığın azaltılması ve depremden zarar gören ilimizin yeniden canlanması için devlet kurumlarını bilimsel ve gerçekçi adımlarla hızla harekete geçmeye davet ediyoruz.

CHP MALATYA İL TARIM KOMİSYONU’NUN TALEPLERİ

CHP Malatya İl Tarım Komisyonu, hazırladığı raporda şu talepler ve önerileri sıraladı:

• “Bölgemizde tarımın sürdürülebilmesi için her tarım emekçisinin ailesinin temel ihtiyaçlarını karşılayacak kadar, en az iki yıl geri ödemesiz, yüzde sıfır faizle işletme kredisi verilmelidir.
• Ziraat Bankası, Tarım Kredi Kooperatifi ve özel bankalara; kamuya ait tarımsal borçların, yüzde sıfır faizle en az iki yıl boyunca ertelenmesi gerekmektedir. Ayrıca, don sigortası olsun olmasın, tarım emekçilerinin üretime devam edebilmesi adına gelir kaybı desteği sağlanmalıdır.
• Çiftçilerin ortalama bakım maliyeti en az 10 bin TL’dir. Bu miktarın da karşılıksız olarak, destek şeklinde verilmesini talep ediyoruz. Banka borçlarının en az iki yıl boyunca yüzde sıfır faizle, hasar sonrası ertelenmesini istiyoruz.
• Tarım emekçilerinin tarıma bağlı elektrik ve su borçlarının iki yıl ertelenmesi, bu yıl ve gelecek yıl sulama suyundan ücret alınmaması talep edilmektedir.
• TARSİM yaptıran çiftçilerin ödemelerinin bir an önce yapılmasını istiyoruz. Don olayının meydana geldiği gece, Malatya’nın yüksek rakımlı bölgelerinde henüz çiçeklenme olmadığı için bu bahçeler TARSİM teminat kapsamına alınmamıştır. Teminat kapsamına alınmasını istiyoruz.
• Çiftçilerin tarım sigortası yapabilmeleri ve gelecekte don olaylarından zarar görmemeleri için poliçe prim tutarlarının azaltılması, don muafiyet oranının dolu ile aynı seviyeye çekilmesi gerekmektedir.
• TARSİM kapsamına alınmayan ve fizyolojik olarak değerlendirilen; ancak çiçeklenme döneminde yağışlara bağlı meyve dökülmelerinin TARSİM kapsamına alınması, Malatya kayısısının fındık gibi stratejik ürün statüsü kazanması gerekmektedir.
• Ara geliri kayısı olan çiftçilerimizin 2025, 2026 ve 2027 yıllarında devlet destekli alternatif tarıma, arıcılığa, seracılığa, küçük ve büyükbaş hayvancılığına yönlendirilmeleri ve desteklenmeleri taleplerimizi duyuruyoruz.”

“BU TALEPLER KARŞILANMAZSA DEPREMDE KÜÇÜLMEYEN ŞEHRİMİZ BU SEFER KÜÇÜLÜR”

Yıldız, bu taleplerin karşılanmaması durumunda şehrin küçülmeye başlayacağını vurgulayarak, “Depremde küçülmeyen şehrimiz bu sefer küçülür. Tek umudunu kayısıya bağladı. Kendilerini kayısıyla avutmaya çalışıyorlar; depremde kayısıya güven duymuşlar. Yeniden evlerini yapma aşamasında olanların, Malatya’yı terk etme endişesi taşıdığını görüyoruz. Köylerden şehirlere ve diğer illere göç ile birlikte işsizlik artacak. Üretim düşecek. Tarım emekçileri, borçlarını ödeyebilmek için arazilerini ve tarım makinelerini satmak zorunda kalabilecek. Şu anda internet sitelerinde arazi satışlarının arttığını görmek bizi üzüyor. Yüksek kredi alanlar, bu faiz yükü altında ezilebilir. TARSİM’e olan talebin azalması kaçınılmaz. Bağ-Kur borcunu ödeyemeyen çiftçiler, fabrikalarda çalışmak zorunda kalarak tarımı terk edebilirler,” dedi.