Karahan: Son Dönemdeki Finansal Oynaklıkların Etkisi Sınırlı

TCMB Başkanı Fatih Karahan, 2025 yılı Boğaziçi Üniversitesi Finans Zirvesi’nde bir konuşma yaptı. Bu konuşmada, finansal dalgalanmaların Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerini değerlendirdi.

Karahan, gelişmekte olan ülkelerin küresel şoklara karşı daha hassas olduğunu vurguladı.

Yurt içinde enflasyonun hâlâ bir risk oluşturduğunu belirten Karahan, fiyat istikrarı sağlanana kadar sıkı politikaların devam edeceğini dile getirdi.

Karahan’ın konuşmasının öne çıkan başlıkları şöyle:

– Oynaklık endeksleri yüksek seviyelerde kalmaya devam ediyor. Küresel borsalarda dalgalanmalar gözlemleniyor. Varlık fiyatlarındaki değişiklikler, finansal kuruluşların bilançoları üzerinden riskleri artırıyor. Bu belirsizlikler, küresel büyüme üzerinde aşağı yönlü riskleri artırırken, enflasyon riskleri ülkeden ülkeye farklılık gösteriyor.

– Küresel belirsizlikler tüm ülkeleri etkiliyor ve bu etki, gelişmekte olan ülkelerde daha derin bir seyir izliyor. Bunun temel sebepleri, bu ülkelerin yapısal kırılganlıklarıdır. Belirsizlik, karar alma süreçlerini olumsuz etkilerken, yatırımların ertelenmesine ve tüketimin daralmasına yol açıyor. Yatırımcılar daha güvenli limanlara yöneliyor ve portföy yatırımlarında olası ani çıkışlar, finansal oynaklığı artırıyor. Sermaye çıkışı ve dış talep daralması, döviz kurlarında dalgalanma ve baskıya neden oluyor. Bu ortamda meydana gelen kurlar, enflasyonist baskıları artırıyor.

– Sıkı parasal duruşumuzu desteklemek için kullandığımız araçları üç ana başlık altında toplayabiliriz: Mevduata yönelik düzenlemeler ile TL mevduatının payını artırmayı ve KKM’yi kademeli olarak azaltmayı hedefliyoruz. Kredi büyümesine yönelik düzenlemeler ile kredi talebindeki dalgalanmaların önüne geçmek istiyoruz. Ayrıca, likiditeye ilişkin adımlarımız ile sistemdeki fazla Türk lirası likiditesini yönetiyoruz.

– KKM bakiyesindeki azalma, finansal istikrar üzerinde risk oluşturmadan ve Türk lirası cinsi mevduatı önceliklendirerek sağlandı.

– Son dönemde gözlemlenen finansal oynaklıkların sistemdeki toplam TL payı üzerinde etkisi sınırlı kaldı. Türk lirası mevduatının payı %58 ile tarihsel ortalamasına yakın bir seviyede ilerlemekte. Yatırım fonlarını da eklediğimizde görünüm değişmemekte. 14 Mart – 2 Mayıs tarihleri arasında oluşan döviz talebinin %70’i yurt dışı kaynaklı olurken, yurt içindeki talep sınırlı kalmıştır.

Enflasyon ve Sıkı Duruş Mesajı

– Yıllık olarak değerlendirildiğinde, gıda fiyatlarında düşüş eğiliminin sürdüğü görülüyor; mart ayında Ramazan ayının etkisiyle bir artış gerçekleşti, ancak nisan ayında daha ılımlı bir artış kaydedildi. Ancak, geçen ay yurt genelinde meydana gelen zirai don olayı, önümüzdeki dönem için başta meyve olmak üzere, işlenmemiş gıda fiyatları üzerinde yukarı yönlü riskler oluşturdu.

– Enflasyon beklentileri, dezenflasyon yolundaki patikamızın üzerinde seyretmeye devam ediyor. Bu durum, para politikasındaki sıkı ve kararlı duruşumuzu sürdürmemizi gerektiriyor. Sıkı para politikası duruşumuz, enflasyonda kalıcı bir düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar sürecek.