Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) bireysel başvuruya ilişkin kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı.
Karara göre, Hasan Öztürk isimli başvurucu, 16 Haziran 2020’de telefonla aranarak davet edildiği polis merkezinde yürütülen bir soruşturması nedeniyle gözaltına alındı.
Bir gece gözaltında kalan Öztürk, sulh ceza hakimliğince adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Başvurucu, iki gün sonra gözaltında kötü muamele gördüğünü iddia ederek Gaziantep Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu.
Öztürk, 16 Haziran 2020’de telefonla davet edildikten sonra saat 19.30 sıralarında gittiği polis merkezinde, avukatı gelmeden önce ifade alma odasında biri sivil, diğeri üniformalı iki polis tarafından tekme ve tokatla saldırıya uğradığını, ayaklarının altına sopayla vurulduğunu ve nezarethanede çıplak ayakla bırakılarak yerdeki su birikintisine oturtulduğunu ileri sürdü.
Bunun yanı sıra, ertesi gün karakol amirinin odasında fiziksel şiddet gördüğünü, sağlık raporu için götürüldüğü hastanede ise doktorun muayene etmeden “darp ve cebir izi bulunmadığı” şeklinde rapor düzenlediğini belirtti.
Sulh ceza hakimliğince serbest bırakılmasının ardından başka bir doktor tarafından yapılan muayene ile hazırlanan raporda, fiziksel şiddet izlerinin yer aldığına dikkat çeken Öztürk, kendisine şiddet uygulayan polisler ve muayene etmeden rapor veren doktordan da şikayetçi oldu.
‘Sulh Ceza Hakimliği İtirazı Değerlendirmedi’
Başvurucunun şikayeti üzerine Gaziantep Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlattı fakat kovuşturmaya yer olmadığına karar verdi.
Başsavcılık kararında, olayla ilgili kamera görüntüsünün bulunmadığını, “darp ve cebir izi yoktur” raporu veren doktorun suçlamayı kabul etmediğini, Öztürk’ün iki sağlık raporu arasında üç saat bulunduğunun altını çizdi ve başvurucunun sulh ceza hakimliğinde “işkence” iddiasında bulunmadığını kaydetti.
Öztürk, “kesin nitelikte” olan bu karara itirazının reddedilmesi üzerine Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu.
‘Polislerin İfadeleri Alınmadı, İtiraz Yolu Kapalı Tutuldu’
AYM, değerlendirmelerinin ardından Öztürk’ün “kötü muamele yasağının ihlal edildiği” iddiasının kabul edilebilir olduğuna ve Anayasa’nın 17. maddesinde korunan “kötü muamele yasağının” usul boyutunun ihlal edildiğine karar verdi.
Öztürk’e 115 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmeden AYM, kararın örneğinin yeniden soruşturma yapılması amacıyla Gaziantep Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine de karar verdi.
AYM’nin kararında, savcılığın, şikayetle ilgili bilgi çerçevesinde şüpheli polis memurlarının kimliklerini tespit etmeden ifadelerini almadan karar verdiği vurgulandı.
Ayrıca, başsavcılık tarafından verilen karara itiraz yolunun kapalı tutulduğu, böylece genel hükümlere göre soruşturma açılmasına ilişkin talebin itiraz mercii tarafından incelenmesine engel olunduğu ifade edildi. Kararda şöyle denildi:
– “Soruşturmadaki eksiklikler, kötü muamele yasağının maddi boyutunun ihlal edildiğine dair iddiaların değerlendirilmesine imkan vermediği için bu aşamada kötü muamele yasağının maddi boyutuna yönelik inceleme yapılamamıştır.
– Gerekçelerle Anayasa’nın 17. maddesinin 3. fıkrasında güvence altına alınan kötü muamele yasağının usul boyutunun ihlal edildiğine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.”
