Hızla büyüyen obezite ilaçları pazarındaki rekabet artarken, İsviçre merkezli Roche, Danimarkalı biyoteknoloji şirketi Zealand Pharma ile 5,3 milyar dolarlık önemli bir iş birliği anlaşması yaptı. İş birliği, Zealand’ın kilo kaybı adayı olan petrelintide isimli amilin analoğunu birlikte geliştirme ve pazarlama hedefini taşıyor.
Yılın ikinci çeyreğinde tamamlanması beklenen bu anlaşma, Roche’un Novo Nordisk ve Eli Lilly gibi büyük firmalarla rekabet etme çabasının bir parçası olarak değerlendirilmekte.
Petrelintide, obezite tedavisinde henüz yaygınlaşmamış bir yöntem olan amilin analogları arasında yer alıyor. Bu ilaçlar, pankreasta insülinle birlikte salgılanan bir hormonu taklit ederek tokluk hissini artırıyor. Mevcut GLP-1 sınıfı ilaçlar ise bağırsakta üretilen inkretin hormonlarını taklit ederek iştahı bastırıyor. İlk klinik veriler, petrelintide’in kilo kaybında benzer sonuçlar sağladığını, ancak kas kaybını azaltma ve daha iyi tolere edilme gibi avantajlar sunduğunu göstermekte.
Zealand Pharma, petrelintide’i “geleceğin temel kilo yönetim tedavisi” olarak tanımlarken, Bank of America (BofA), bu ilacı “sınıfının en iyisi olabilecek bir amilin” olarak değerlendiriyor ve yüzde 15–20 oranında kilo kaybı hedefiyle dikkat çekiyor.
Roche ve Zealand, petrelintide’in hem tek başına hem de Roche’un mevcut inkretin adayı CT-388 ile kombinasyon tedavisi olarak geliştirileceğini açıkladı. Anlaşmaya göre Zealand, 1,65 milyar dolar peşin ödeme alacak ve faz 3 sonuçları ile satışlara bağlı olarak bu miktar 5,3 milyar dolara kadar çıkabilecek.
Anlaşmanın duyurulmasının ardından Zealand Pharma’nın hisseleri yüzde 38 oranında artarken, Roche’un hisselerinde de yaklaşık yüzde 4’lük bir yükseliş kaydedildi. BofA, bu anlaşmayı Zealand için “en iyi senaryo” olarak görürken, Roche’un obezite portföyüne stratejik bir katkı sağladığını vurguladı.
Zealand’ın Baş Medikal Sorumlusu David Kendall, görüşmelerin Eylül ayında hız kazandığını ve “50-50 ortak geliştirme ve pazarlama” şartının müzakerelerde belirleyici olduğunu ifade etti. Roche’un CVRM (Kardiyovasküler, Böbrek ve Metabolizma) ürün geliştirme lideri Manu Chakravarthy ise anlaşmanın karşılıklı “gerçek bir ortaklık” temelinde kurulduğunu belirtti.
Takvim Öne Çekilebilir
Roche, 2023 yılında Carmot Therapeutics’i satın alarak GLP-1 bazlı obezite tedavilerini bünyesine katmıştı. Ancak CT-996 adlı deneysel ilacında bazı geçici yan etkiler olması yatırımcıları endişelendirmişti. Şirket ayrıca, portföyünü çeşitlendirerek daha esnek ve hasta odaklı çözümler sunmayı hedefliyor.
Petrelintide’in geliştirme süreci hız kazandı. Geçtiğimiz hafta Zealand, aşırı kilolu veya tip 2 diyabetli bireylerde faz 2b çalışmasına başladığını açıkladı. Sonuçların 2026 yazında ortaya çıkması bekleniyor ve ardından faz 3 sürecine geçilecek. Zealand CEO’su Adam Steensberg, ilacın 2030 yılına kadar piyasaya sürülmesini planladıklarını söyledi. Ancak Roche’un projeye dahil olması, bu takvimin öne çekilmesi ihtimalini gündeme getiriyor.
Pazarın diğer aktörleri de harekete geçmiş durumda. Eli Lilly, günlük alınabilen yeni obezite ilacı orforglipron’un geç aşama denemelerinde başarılı sonuçlar aldığını duyururken, AbbVie’nin Gubra ile yaptığı iş birliği, amilin tabanlı yeni rakipleri gündeme getirdi. Ancak analistler, bu alana girişin yüksek maliyetler ve üstünlük kanıtlama gerekliliği nedeniyle zorlu olduğu konusunda uyarıyorlar.
Roche’un Chakravarthy’si, sürecin hızlandırılması gerektiğini vurgulayarak, “Bu ilacı daha kısa sürede piyasaya sunmak için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz” dedi.
