20 Aylık Hukuk Mücadelesinin Sonu: İsrail'e F-35 Parçaları Satışı 'Yargı Meselesi Değil'

İngiltere Yüksek Mahkemesi, Filistin kökenli insan hakları kuruluşu Al-Haq ile İngiltere merkezli Küresel Hukuki Eylem Ağı'nın (GLAN), İsrail'e askeri malzeme ihracatını sürdüren İngiliz hükümetine karşı açtığı davaya dair yazılı bir karar yayınladı.

Yargıçlar Stephen Males ve Karen Steyn, 72 sayfalık kararda, davanın yalnızca muafiyet düzenlemesi hakkında genel bir tartışma olmadığını, aynı zamanda “çok daha dar ve odaklanmış bir mesele” ile ilgili olduğuna dikkat çekti.

'HASSAS VE SİYASAL BİR MESELE'

Karar metninde şu ifadeler yer aldı:

“Bu durum, İngiltere'de üretilmiş bazı bileşenlerin İsrail'e teslim edilme olasılığı ve Gazze'deki çatışmada uluslararası insancıl hukukun ciddi bir şekilde ihlal edilebileceği endişesi nedeniyle, yetkili bakanların İngiltere'nin savunması ve uluslararası barış için önemli olan çok taraflı savunma işbirliklerinden çekilme kararı verme yetkisine sahip olup olmadığını değerlendirmektedir.”

Yargıçlar, konunun Anayasa açısından son derece hassas ve politik olduğunu, mahkemelerin bu konuyla ilgilenemeyeceğini; ancak yürütmenin, demokratik bir bakış açısıyla parlamentoya ve seçmenlere karşı sorumlu olduğunu vurguladı.

OLAYLAR NASIL GELİŞTİ?

Al-Haq ve GLAN, İsrail'e yönelik silah satışlarının askıya alınmasına dair taleplerinin sürekli olarak göz ardı edilmesi sonucunda geçen yıl Yüksek Mahkeme'ye İngiltere aleyhine başvurdu. İngiltere hükümetinden, F-35 savaş uçaklarının parçalarının da içinde bulunduğu tüm silah satış lisanslarının durdurulması talep edilmişti.

Başvuruda, İsrail'in sivil hedeflere, altyapılara, sivillerin barınma alanlarına, gıda depolarına ve su kaynaklarına gerçekleştirdiği saldırılar ile zorla yerinden etme politikaları hakkında ayrıntılar yer almıştı.

Davanın duruşmaları, 18 Kasım 2024 ve 13 Mayıs 2025 tarihlerinde yapılacak.

Oxfam, Uluslararası Af Örgütü (Amnesty) ve İnsan Hakları İzleme Örgütü gibi uluslararası sivil toplum kuruluşları, İngiltere'nin silah satışlarını devam ettirerek uluslararası hukuk çerçevesindeki yükümlülüklerini yerine getirmediğini kanıtlamak için mahkemeye bilgi sunmuştu.