Prof. Dr. Leonardo Trasande, New York Üniversitesi Langone Sağlık Merkezi’nde çocuk ve çevresel sağlık konularında uzman olarak, alışveriş fişlerinin çoğunun termal kâğıttan yapıldığını ve bu kâğıtların zararlı kimyasallar içeren plastik tabanlı bir kaplamaya sahip olduğunu belirtti. Trasande, parlak görünümleri ile dikkat çeken bu fişlerin, cilt yoluyla vücuda geçebilen toksik maddeler içerdiğine dikkat çekerek, bu kimyasalların uzun vadede ciddi sağlık sorunları oluşturma potansiyeline sahip olduğuna uyardı.
10 Saniyelik Temas Kimyasal Geçişine Neden Oluyor
Termal kâğıtlar, üzerine yazı yazmak için ısıya duyarlı özel mürekkepler sayesinde imal edilmektedir. Ancak bu yöntem, yalnızca düşük maliyetli bir çözüm sunmakla kalmaz; aynı zamanda ciddi sağlık risklerini de beraberinde getirir. Özellikle bisfenol-A (BPA) ve onun alternatifi bisfenol-S (BPS) gibi kimyasallar, endokrin sistem üzerinde olumsuz etkilere yol açarak kalp rahatsızlıkları, hormonal dengesizlikler, kısırlık ve bazı kanser çeşitleriyle bağlantılıdır.
Avrupa Birliği, BPS maddesini gıda ambalajlarında yasaklamıştır. ABD’nin Kaliforniya eyaleti ise bu kimyasalı üreme sağlığı açısından tehlikeli olarak sınıflandırmıştır. 2024 yılında Çevre Sağlığı Merkezi tarafından yürütülen bir araştırmada, büyük zincir mağazalardan elde edilen 32 fiş analiz edildi ve sonuçların son derece kaygı verici olduğu bilgisi verildi. Kaliforniya yasalarına göre, yalnızca 10 saniyelik bir temas bile sağlık uyarısı gerektirecek miktarda kimyasal geçişine yol açabiliyor.
Pek Çok Sağlık Sorunu Yaratma Potansiyeli Taşıyor
T24’te yer alan habere göre, termal fişlerdeki tehlikeler sadece kimyasallarla sınırlı değildir. Fişlerin üzerindeki plastik kaplama zamanla parçalanarak mikro ve nano plastiklere dönüşebilmektedir. Bu parçacıklar, bilim insanları tarafından beyin, damarlar ve sindirim sistemi gibi birçok dokuda tespit edilmiştir. Uzun vadede bu maddelerin, kronik iltihaplanmalardan kansere, kalp hastalıklarından doğurganlık sorunlarına kadar pek çok sağlık sorununa yol açabileceği öngörülmektedir.
Dijital Alternatifler Tercih Edilmeli
Prof. Dr. Trasande, karşı karşıya kalınan bu riskler doğrultusunda bireysel önlemlerin büyük bir öneme sahip olduğunu vurguluyor. Plastik içeren fişlerden kaçınmak ve alışverişlerde e-fiş, SMS ya da e-posta gibi dijital alternatifleri tercih etmenin maruziyeti önemli ölçüde azaltabileceğini ifade ediyor. Ancak asıl çözümun, küresel düzeyde plastik üretiminin sınırlanmasında yattığını belirten uzman, plastik kullanımının kontrol altına alınması gerektiğini dile getiriyor.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı verilerine göre, eğer üretim hızı kontrol edilmezse, küresel plastik üretimi 2060 yılına kadar üç kat artış gösterecektir. Bu tehlikeli artışı engellemek amacıyla, Birleşmiş Milletler’in küresel plastik kirliliği ile mücadele etmek için yeni bir plastik anlaşması üzerinde müzakerelere başlaması beklenmektedir.
